________________
४९२
जीवाभिगमसूत्रे भूमीसु तीसाए अकम्मभूमीसु छप्पन्नाए अंतरदीवेसु गम्भवक्कंतियमणुस्साणं चेव उच्चारेसु वा पासवणेसु वा खेलेसु वा सिंघाणेसु वा वंतेसु वा पित्तेसु वा पूएसु वा सोणिएसु वा सुक्केसु वा सुक्कपोग्गलपरिसाडेसु वा विगयजीवकलेवरेसु वा थीपुरिससं नोएसु वा नगरनिद्धमणेसु वा सव्वेसु चेव असुइहाणेसु एत्थणं संमुच्छिममणुस्सा संमुच्छंति अंगुलस्स असंखेज्जइभागमेताए ओगाहणाए, असन्नीमिच्छट्ठिी अन्नाणी सव्वाहि पज्जत्तीहिं अपज्जत्तगा अंतोमुहुत्ताउया चेव कालं करेंति' इति । छाया-पञ्चवत्वारिंशति योजनशतसहस्रेषु अर्द्धतृतीयेषु द्वीपसमुद्रेषु पञ्चदशसु कर्मभूमिषु त्रिंशति अकर्मभूमिषु षट् पश्चाशति अन्तरद्वीपेषु गर्भव्युत्क्रान्तिकप्रनुष्याणामेव उच्चारेषु वा प्रस्रवणेषु वा खेलेषु सिङ्घाणेषु वा वान्तेषु वा पित्तेषु वा पूयेषु वा शोणि तेषु वा शुक्रेषु वा शुक्रपुद्गलपरिशाटेषु वा विगत जीव कलेवरेषु वा स्त्रीपुरुषसंयोगेषु वा नगरनिर्धमनेषु वा सर्वेषु चैव अशुचिस्थानेषु संमूच्छिममनुष्याः संमूर्छन्ति अगुलस्य असंख्येयभाग मात्रयाऽवगाहनया असंज्ञिनो मिथ्यादृष्टयः अज्ञानिनः सर्वाभिः पर्याप्तिभिरपर्याप्तका अन्तर्मुहूर्तायुष्का एव काल कुर्वन्तीति । एषामर्थश्छायागम्यः। का आलापक इस प्रकार है-'पणयालीसाए' इत्यादि । सूत्रपाठ का अर्थ यहां कहा जाता है-वे समूच्छिम मनुष्य मनुष्य क्षेत्र के बीच में पैंता. लीस लाख योजन विस्तार वाले अढाई द्वीप समुद्रों में पन्द्रह कर्म भूमियों में तीस अकर्म भूमियों में, छप्पन अन्तर द्वीपों में रहने वाले गर्भज मनुष्यों के ही उच्चार प्रस्रवण खेलसिंघाण वान्त-(वमन) पित्त पूय-(पीप) शोणित शुक्र तथा शुक्र पुद्गलों के परिशाट-सडान-में मृतकलेवरों में स्त्री पुरुष के संयोग में तथा नगर के नाले (गटर) में इन सब अशुचिस्थानों में यहां पर अंगुल के असंख्यात वे भाग मात्र अवगाहना से संमूच्छिम मनुष्य संमूञ्छित (उत्पन्न) होते हैं । वे सावी प्रज्ञापन। सूत्री मासा५४ मा प्रभारी छ. 'पणयालीसाए' या. સૂત્રપાઠનો અર્થ અહિયાં કહેવામાં આવે છે. તે સંમૂર્ણિમ મનુષ્ય મનુષ્ય ક્ષેત્રની મધ્યમાં ૪૫ પિસ્તાળીસ લાખ એજનવાળા અઢાઈ દ્વીપ સમુદ્રમાં પંદરકર્મભૂમિમાં, ત્રીસ અકર્મભૂમિમાં છપ્પન અંતર દ્વીપમાં રહેવાવાળા ગર્ભજ મનુષ્યના જ ઉચ્ચાર. પ્રસ્ત્રવણ, ખેલ સિંઘાણ વાત (વન-ઉલ્ટી પિત્ત પૂય (પરૂ) શેણિત, (લેહી) શુક્ર-વીર્ય તથા શુક્રપુદ્ગલોના પરિપાટ સડેલામાં મરેલા કલેવરે કહેતાં શરીરમાં, સ્ત્રી પુરૂષના સંગમાં તથા નગરના નાળા (ગટર)માં આ બધા અશુચિસ્થાનમાં આગળના અસંખ્યાતમા ભાગ માત્ર અવગાહનાથી સંમૂર્ણિત (ઉતપન્ન) થાય છે તેઓ અસંજ્ઞી, મિદષ્ટિ, અજ્ઞાની,
જીવાભિગમસૂત્ર
