________________
जीवाभिगमसूत्रे अयमर्थः-प्रथमतः सूक्ष्मपृथिवीकायिकानां शरीराणि वक्तव्यानि' तदनन्तरमवगाहना, ततः संहननम् ततः संस्थानम् , कषाया.', तदन्तरम् , कति सज्ञा', भवन्तीति वक्तव्यम् ततो लेश्याः, तदनन्तरम् इन्द्रियाणि वक्तव्यानि, समुद्धाताः, ततः किं संज्ञिनो वा असज्ञिन इति वक्तव्यम् ", ततो वेदो वक्तव्यः", ततः पर्याप्तयो वक्तव्याः, अपर्याप्तयश्च ", । ततो दृष्टिः", ततो दर्शनम्", ततो ज्ञानम्", ततो योगः ", तत उपयोगः", तथा-किमाहारयन्ति पृथिवीकायिकाः ", इति वक्तव्यम् , तत उपपातो वक्तव्यः ", ततः स्थितिः ", ततः समुदधातः २", ततश्च्यवनम् . ततो गत्यागती २७. इति, सर्वाणि एतानि. त्रयोविंशति द्वाराणि भवन्ति ।। सू० ८॥
दिट्ठीदंसणनाणे जोगुवओगे तहा किमाहारे ।
उववाय ठिई समुग्धाए चवणगइरागई चेव ॥२॥ अर्थ इसका ऐसा है -इस गाथाओं द्वारा यहां सूक्ष्मजीवों के तेईस द्वार कहे गये हैं - जो इस प्रकार से हैं सूक्ष्म पृथिवीकायिक जीवों की शरीर सम्बन्धी वक्तव्यता १, इनकी अवगाहना की वक्तव्यता २ संहननकी वक्तव्यता ३, संस्थानकी वक्तव्यता ४, कषायों की वक्तव्यता ५, संज्ञा सम्बन्धी वक्तव्यता ६, लेश्या सम्बन्धी वक्तव्यता ७, इनकी इन्द्रिय सम्बन्धी वक्तव्यता ८, समुद्घात सम्बन्धी वक्तव्यता ९ संज्ञी असंज्ञी सम्बन्धी वक्तव्यता १०, वेद सम्बन्धी वक्तव्यता ११, पर्याप्तिकी वक्तव्यता, अपर्याप्तिकी वक्तव्यता १२, दृष्टिकी वक्तव्यता १३, दर्शनकी वक्तव्यता १४, ज्ञानकी वक्तव्यता १५, योगकी वक्तव्यता १६, उपयोगकी वक्तव्यता १७, पृथिवीकायिक, क्या आहार करते हैं ऐसी वक्तव्यता १८, उपपात की वक्तव्यता १९, स्थितिकी वक्तव्यता २० समुद्घात की वक्तव्यता २१, च्यवनकी वक्तव्यता २२, और गति आगति की वक्तव्यता २३ । सूत्र ॥८॥
दिट्ठी दंसणनाणे जोगुवोगे तहा किमाहारे ।
उववाय ठिई समुग्धाए चवणगइरागई चेव ॥२॥ આ ગાથાઓને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે
આ ગાથાઓ દ્વારા સૂફમ જીવોના ૨૩ દ્વાર અહીં પ્રકટ કરવામાં આવ્યાં છે, જે નીચે પ્રમાણે છે-(૧) સૂફમપૃથ્વીકાયિક જીવોના શરીરની વક્તવ્યતા, (૨) તેમની અવગાહનાની परतव्यता, (3) सनननी १४तव्यता, (४) संस्थाननी तव्यता, (५) ४ायोनी तव्यता, (6) साविषय वतव्यता, (७) वेश्या विषय पतव्यता, (८) तमनी घान्द्रया समधी परतव्यता, (6) समुदधात सधी परतव्यता, (१०) सज्ञी असशी सधी परतव्यता, (११) वे सधी पतव्यता, (१२) पर्याप्ति अपर्याप्त समधी वातव्यता, (१३) दृष्टिनी वतव्यता, (१४) शननी पतव्यता, (१५) ज्ञाननी १४तव्यता, (१६) योगनी વક્તવ્યતા, (૧૭) ઉપગની વક્તવ્યતા, (૧૮) પૃથ્વીકાયિકના આહાર સંબંધી વકતવ્યતા,
(१८) ७५पातनी तव्यता, (२०) स्थितिनी तव्यता, (२१) समुदधातनी तव्यता અને (૨૩) ગતિ આગતિની વકતવ્યતા. સૂત્ર દ્રા
જીવાભિગમસૂત્ર