________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० २
पुरुषाणामन्तरकाल निरूपणम् ४८७
छाया - पुरुषस्य खलु भदन्त! कियन्तं कालमन्तरं भवति! गौतम! जधन्येन एक समय मुत्कर्षेण वनस्पतिकालः । तिर्यग्योनिकपुरुषाणां जधन्येन अन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण वनस्पतिकालः । एवं यावत् खेचरतिर्यग्योनिकपुरुषाणाम् । मनुष्यपुरुषाणां भदन्त ! कियन्त काल मन्तर भवति? गौतम! क्षेत्रं प्रतीत्य जधन्येनान्तमुहूर्त मुत्कर्षेण वनस्पतिकालः ! धर्मचरणं प्रतीत्य जधन्येन एक समयम, उत्कर्षेणानन्तं कालम् अनन्ता उत्सविण्यवसपिण्यो यावदपार्द्धपद्रलपरावर्त देशोनम । कर्मभमिकानां यावद विदेहो
दु धर्मचरणे एकः समयः, शेषं यथा स्त्रीणा यावदन्तरद्वीपकानाम् । देवपुरुषाणां जधन्येनान्तर्मुहूर्त मुत्कर्षेण वनस्पति कालः । भवनवासिदेवपुरुषाणां तावद् यावत् सहसारः, जधन्येनान्तर्महर्तम् उत्कर्षेण वनस्पतिकालः। आनतदेवपुरुषाणां भदन्त ! कियन्त कालमन्तर भवति ? गौतम ! जधन्येन वर्षपृथक्त्व मुत्कर्षेण वनस्पतिकालः । एवं यावद् प्रैवेयकदेवपुरुषस्यापि । अनुत्तरोपपातिकदेवपुरुषस्य जधन्येन वर्षपृथकत्वम् उत्कर्षण संख्येयानि सागरोपमाणि सातिरेकाणि ॥सू०॥
याव
टीका-'पुरिसस्स णं भंते' पुरुषस्य खलु भदन्त ! 'केवइयं कालं अंतरं होई' कियन्तं कालमन्तरं भवति-कालतोऽन्तरं कियच्चिरं-कियच्चिरकालिकं भवति पुरुषः पुरुषत्वात् परिभ्रष्टः सन् पुनः कियता कालेन पुरुषत्वमवाप्नोतीति प्रश्न , भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ? 'जहन्नेणं एक्कं समयं' जधन्येनै समयम् समयमात्र व्यवधानं भवतीत्यर्थः ।
इस प्रकार पुरुषों का नैरन्तर्य रूप से अवस्थान कहकर अब सूत्रकार उनका अन्तर कहते हैं- "पुरिसस्स णं भंते ! इत्यादि । सूत्र ॥९॥
टीकार्थ- गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! एक पुरुष पुरुषत्व का परित्याग करके फिर वह पुरुषत्व को प्राप्त करे ऐसा अन्तर कितने काल का होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं--"गोयमा ! जहन्नेणं एक्कं समय उक्कोसेणं वणस्सइ कालो' हे गौतम ! पुरुष अपने पुरुषत्व को परित्याग करके कम से कम फिर वह उसे एक समय के बाद प्राप्त
આ રીતે સતત રીતે પુરૂષના અવસ્થાન કાળનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર તેઓના भत२ जनु ४थन ४२ छे. "पुरिसस्स णं भंते !" त्याहि.
ट -गौतभस्वामी प्रभुने से पूछ्यु - मावन् ! मे४ पुरुषने, १२५ પણાના ત્યાગ કરીને પાછા પુરૂષપણાને પ્રાપ્ત કરવામાં કેટલા કાળનું અંતર હોય છે? मा प्रश्न उत्तरभां प्रभु हे छे है-“गोयमा ! जहण्णेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं वणस्सइ कालो" हे गौतम ! ५३५ पाताना ५३१५णाना त्या प्रशन ५ ५३५ ५याने पास
જીવાભિગમસૂત્ર
