Page Text
________________
३३४
____ जीवाभिगमसूत्रे
M
छाया- अथ के ते देवाः ? देवाश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा-भवनवासिनः वान. व्यन्तराः ज्योतिप्काः वैमानिकाः । अथ के ते भवनवासिनः, भवनवासिनो दशविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा-असुरा यावत्स्तनिताः । ते एते भवनवासिनः। अथ के ते वानव्यन्तराः, वानव्यन्तरादिदेवभेदस्सर्वोऽपि भणितव्यो यावत ते समासतो द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथापर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्च । त्रीणि शरीराणि-वैकुर्विकं तैजसं कार्मणम् । अवगाहना द्विविधा भवधारणीया च उत्तरवैक्रियिकी च । तत्र खल या सा भवधारणीया सा जघन्येन अङगुलस्यासंध्येयभागम् , उत्कर्षेण सप्त रत्नयः । उत्तरवैक्रियिकी जघन्येन अङगुलासंख्येय भागम् , उत्कर्षेण योजनशतसहस्रम् । शरीराणि षण्णां संहननानामसंहननानि, नैवास्थीनि नेव शिराः नैव स्नायवः, नैव संहननमस्ति । ये पुद्गला इष्टाः कान्ताः यावत्तषां संघाततया परिणमन्ति । किं संस्थितानि ? गौतम ! द्विविधानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-भवधारणोयानि च उत्तर वैक्रियिकाणि च । तत्र खलु यानि तानि भवधारणीयानि तानि खलु समचतुरस्रसंस्थितानि प्रज्ञप्तानि । तत्र खलु यानि तानि उत्तरवैक्रियिकाणि खलु तानि नानासंस्थानसंस्थितानि प्रज्ञप्तानि । चत्वारः कषायाः, चतस्रः संज्ञाः, षडूलेश्याः, पञ्चेन्द्रियाणि, पञ्च समुद्घाताः, संशिनोऽपि, असंज्ञिनोऽपि । स्त्रीवेदा अपि पुरुषवेदा अपि। नो नपुंसकवेदाः । पर्याप्तयोऽपर्याप्तयः पञ्च । दृष्टय स्तिस्रः। त्रीणि दर्शनानि, ज्ञानिनोऽपि, अज्ञानिनोऽपि, ये शानिनस्ते नियमात् त्रिज्ञानिनः, अज्ञानिनो भजनया । त्रिविधो योगः, विविध उपयोगः, आहारो नियमात् षड्दिशि । अवसन्न कारणं प्रतीत्य वर्णतो हारिद्रशुक्लिमानि यावदाहारमाहरन्ति । उपपातस्तिर्यमनुष्येभ्यः स्थितिर्जघन्येन दशवर्षसहस्राणि, उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत् सागरोपमाणि । द्विविधा अपि म्रियन्ते, उदृत्य नो नैरयिकेषु गच्छन्ति तिर्यङ्मनुष्येषु यथासम्भवम् , नो देवेषु गच्छन्ति । द्विगतिकाः द्वयागतिकाः । परीता असंख्याताः प्रज्ञप्ताः ते एते देवा । ते एते पञ्चेन्द्रियाः, ते एते औदारिका स्त्रसाः प्राणाः ॥स० २८।।
टीका ---- ‘से किं तं देवा' अथ के ते देवाः ? देवानां कियन्तो भेदा इति प्रश्नः, उतरयति-'देवा चउब्विहा पन्नत्ता' देवाश्चतुर्विधाः- चतुष्प्रकारकाः प्रज्ञप्ताः, द्योतनात् विलक्षण
गर्भज मनुष्यों का निरूपण करके अब सूत्रकार देवों का निरूण करते हैं- इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है --- “से कि तं देवा" इत्यादि । सूत्र ॥२७॥
टीकार्थः- “से कि त देवा' हे भदन्त ! देवो के कितने भेद है ! उत्तर में प्रभु कहते हैं-"देवा चउब्विहा पन्नत्ता" हे गौतम ! देवों के चार भेद कहे गये हैं। जिनका
ગર્ભજ મનુષ્યનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર દેવોનું નિરૂપણ કરે છે. તેમાં ગૌતમस्वामी प्रसुने मे पछ्युछे 3-'से किं तं देवा" त्याह.
टा---'से कि तं देवा' 3 मान! हेवोना सा होछ ? म प्रशन उत्तरमा प्रभु हे छे -"देवा चउविहा पण्णत्ता" गौतम ! वोन यार हो ४ा छे.
જીવાભિગમસૂત્રા
| SR No. | 006343 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 656 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 37 MB |