SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 275
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २६२ जीवाभिगमसूत्रे 'तं जहा' तद्यथा-'पज्जत्ता य अपज्जत्ता य' पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्चेति । 'तं चेव' तदेव, यद् भेदादिकं यस्य कथितं तदतिरिक्तं शरीरादिद्वारजातं तदेव जलचरजीवानां येन रूपेण शरीरादि द्वारजातं कथितं तत्सर्वं तथैव-उरःपरिसर्पसंमूछिमस्थलचरपञ्चेन्द्रियाणामपि ज्ञातव्यम् । जलचरापेक्षया यद्वैलक्षण्यं तदर्शयति-'णवरं' इत्यादिना, 'णवरं सरीरोगाहणा जहन्नेणं अंगुलासंखेज्जइभागं' नवरं केवलम् उरःपरिसर्पस्थलचराणां शरीरावगाहना जघन्येनाङ्गुलासंख्येयभागम् 'उक्कोसेणं जोयणपुहुत्तं' उत्कर्षेण शरीरावगाहना योजनपृथक्त्वम् । द्वियोजनादारभ्य नवयोजनप्रमाणा शरीरावगाहना भवतीति भावः । 'ठिई जहन्नेणं अंतो मुहत्तं' स्थिति:-आयुष्काल एषामुरःपरिसर्पाणां जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् 'उक्कोसेणं तेवण वाससहस्साई' उत्कर्षेण त्रिपश्चाशद्वर्षसहखाणि 'सेसं जहा जलयराणं' शेष- शरीरावगाहना स्थितिभ्या मतिरिक्तं शरीरादिच्यवनद्वारपर्यन्तं द्वारजातं यथा जलचराणां कथितं तथैव सर्व मिहापि वक्तय" पर्याप्त और अपर्याप्त, पर्याप्त गुण विशिष्ट अहि आदिक, पर्याप्त और अपर्याप्तता गुण विशिष्ट अहि आदिक अपर्याप्त कहे जाते हैं "तं चेव णवरं सरीरोगाहणा जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं जोयणपुहत्तं" जिस रूप से जलचर जीवों के प्रकरण में शरीरादि द्वारों का कथन किया गया है, उसी रूप से उरःपरिसर्प संमूच्छिमस्थलचरपञ्चेन्द्रियों के सम्बन्ध में भी वह सब शरीरादि द्वारकथन कर लेना चाहिये, परन्तु जलचर प्रकरण की अपेक्षा जो इसमें भिन्नता है वह ऐसी है कि उरःपरिसर्प स्थलचर जीवों की शरीरावगाहना जघन्य से अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण और उत्कृष्ट से योजन पृथक्त्व-दो योजन से लेकर नौ योजन तक की होती है "ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं" स्थिति-आयुष्क कालइनका-उर:परिसौ का-जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त की है और 'उक्कोसेणं तेवण्णं वाससहस्साई" उत्कृष्ट से तेपन ५३ हजार वर्ष की है "सेसं जहा जलयराणं जाव चउग्ग इया दुआगइया" इस प्रकार शरीरावगाहना और स्थिति से अतिरिक्त च्यवनद्वार पर्यन्त के सब विगेरे पति मन अपयांत गुण विशिष्ट मा विगरे उपाय छे. "तं चेव णवरं सरीरोगाहणा जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेण जोयणपुहुत्तं" सय. જીના પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે શરીર વિગેરે દ્વારેનું કથન કરેલ છે, એ જ પ્રમાણે ઉરઃ પરિસર્ષ સંમૂરિછમ સ્થલચર પંચેન્દ્રિયો ના સંબંધમાં પણ તે શરીર વિગેરે સઘળા દ્વારે નું કથન સમજીલેવું. પરંતુ જલચરોના પ્રકરણુકરતાં આમાં જે ભિન્નપણું છે, તે એવી રીતનું છે કે–ઉર:પરિસર્પ સ્થલચર એના શરીરની અવગાહના જ ઘન્યથી એક આંગળના અસંખ્યાતમાભાગ પ્રમાણની છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી જન પૃથફત્વ અર્થાત બે એજનથી લઈને नवयानसुधीनी हाय छ, “ठिई जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं" यानी स्थिति-मायुष्य 8२: परिसपानी धन्यथा ये मतभुइतनी छ भने “उक्कोसेणं तेवण्णं वाससहस्साई" उत्कृष्टथी तपन १२ वर्षनी छे “सेसं जहा जलयराणं जाव चउग्गइया दुआगइया" જીવાભિગમસૂત્રા
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy