________________
२२४
जीवाभिगमसूत्रे -आयुष्यकालः जघन्येन दशवर्षसहस्राणि, 'उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' उत्कर्षण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि ॥
एकविंशतितमं समवहतद्वारमाह--'दुविहा मरंति' द्विविधा म्रियन्ते इमे नारकजीवाः, मारणान्तिकसमुद्घातेन समवहता अपि म्रियन्ते तथा-असमवहता अपि म्रियन्ते इति स्थितिद्वारम् ।
द्वाविंशतितमं च्यवनद्वारमाह -'उव्वदृणा भाणियव्या जओ आगया' उद्वर्तनेति च्यवनं सा भणितव्या यत आगताः प्रज्ञापनायाः षष्ठे व्युत्क्रान्तिपदे यथा नारकाणामुद्वर्तना कथिता तथैवात्रापि वक्तव्या, नरकादुवृत्य संज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यङ्मनुष्येष्वसंख्यातवर्षायुष्कवजितेषु
बीसवां स्थिति द्वार-'ठिई जहन्नेणं दसवाससहस्साई नारक जीवों की स्थिति जधन्य से दस हजार वर्ष को होती है और 'उक्कोसेणं' उत्कृष्ट से 'तेत्तीसं सागरोवमाई' तेंतीस सागरोपम की होती है । स्थिति द्वारसमाप्त ।
इक्कीसवां समवहत द्वार—'दुविहा मरंति' ये नारक जीव मारणान्तिक समुद्घात से समवतह होकर भी मरते हैं और असमवहत होकर भी मरते हैं। समवहतद्वार समाप्त ।
बाईसवां उद्वर्तना-(च्यवन) द्वार-'उव्वदृणा भाणियब्वा' प्रज्ञापना के छठवें ब्युत्क्रान्ति पद में जैसी-नारकों की उद्वर्त्तना कही गई है उसी प्रकार से वह यहां पर भी कह लेनी चाहिये । तात्पर्य यह है कि नारक पर्याय से निकल कर नारक जीव असंख्यात वर्षायुष्क तिर्यञ्च और मनुष्यों को छोड़कर संज्ञी पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्च और मनुष्यों में ही उत्पन्न होते हैं। 'नवरं
पास स्थितिवा२- "ठिई जहन्नेणं दसवाससहस्साई' ना२४७वानी स्थितिघन्यथा सहा वषनी डायछ भने कृष्टथा"उक्कोसेणं तेत्तीस सागरोवमाई" तेत्रीस साग।પમની હોય છે.
છેસ્થિતિદ્વાર સમાપ્ત છે मेवीसभुसभवता२-'दुविहा मरंति' 41 ना२४७३। भारान्ति समुद्धातथी સમવહત-થઈને પણ મરે છે. અને અસમવહત થઈને પણ મટે છે. અર્થાત્ સમુદુઘાત કરીને પણ મારે છે. અને સમુદ્ઘાત્ કર્યા વિના પણ મરે છે. मावास
भुत्तना (यन) २–'उव्वट्टणा भाणियव्वा" प्रज्ञापन सूत्रना ७४। વ્યુત્કાંતિપદમાં નારકોની ઉદ્વર્તન જે રીતે કહેલ છે, એ જ પ્રમાણે તે અહિયાં પણ સમજી લેવી. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે નરક પર્યાયથી નીકળી તે જીવ અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા, તિર્યંચ અને મનુષ્યને છોડીને સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્યોમાં
જીવાભિગમસૂત્ર
