SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 190
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ प्रसकाविसकायिकजीवानां शरीरादिद्वारनिरूपणम् १७७ बादरतेजस्कायिकानां शरीराणि सूचीकलापसंस्थितानि, सूचीकलापः-सूचीपुञ्जः तद्वत् संस्थितानि -सूचीकलापसंस्थानयुक्तानि भवन्ति । तिन्नि लेस्सा' तिम्रो लेश्याः- कृष्णनील कापोताख्या भवन्ति बादरतेजस्कायिकानाम् । 'ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुनं उक्कोसेणं तन्नि राई दियाइ' बादरतेजस्कायिकानां स्थितिः-आयुष्यकालो जघन्येनान्तमुहूत्तै भवति उत्कण तु त्रीणि रात्रिंदिवानी, पृथिवीकायिकानां तु जघन्योत्कर्षाभ्यां स्थितिरन्तमुहूर्तप्रमाणैव कथिता अत्रतूत्कर्षा शे भेदो भवति, इति 'तिरियमणुस्सेहितो उववाओ' बादरतेजस्कायिकानामुपपातस्तिर्यङ् मनुष्येभ्यो भवति तिर्यङ्मनुष्याभ्यामुवृत्त्याऽत्र गच्छन्तीत्यर्थः । 'सेसं तं चेव' शेषम् -संस्थानस्थित्युपपातातिरिक्तं द्वारजातं सर्वमपि तदेव यथा बादरपृथिवीकायिकानां कथितं तेनैव रूपेण ज्ञातव्यम् 'एगगइया दुआगइया' एकगतिका यागतिका बादरतेजस्कायिका भवन्ति, इतउद्धृत्य केवलं तिर्यगतावेव गच्छन्ति मनुष्यगतौ गमनं न भवति । यत इतउदवृत्यैकस्यामेव तिर्यग्गतौ गच्छन्ति जैसे "सरीरगा सूईकलावसंठिया" बादरतेजस्कायिकों के शरीर सूचिकलाप नामक संस्थान से युक्त होते हैं । फिर लेश्यास्थिति और उपपात में भी विलक्षणता है जैसे—“तिन्निलेस्साओ" इनमें कृष्ण, नील, कापोत ये तीन लेश्याएँ होती हैं "ठिई जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि राईदियाई" इनकी स्थिति जघन्य एक अन्तर्मुहर्त को होती हैं और उत्कृष्ट से तीन रात दिन की होती है । सूक्ष्म पृथिवोकायिकजीवों की स्थिति तो जघन्य और उत्कृष्ट से केवल एक अन्तर्मुहूर्त की ही कही गई है । परन्तु यहाँ उत्कृष्ट अंश में भेद हैं। "तिरियमणुस्से हितो उववाओ" बादर तेजस्कायिकों का उत्पाद तिर्यञ्च और मनुष्य गति से मर कर आये हुए जीवों से ही होता हैं । “सेस तं चेव" लेश्यास्थिति और उपपात से अतिरिक्त सब द्वार जैसे बादर पृथिवीकायिक के प्रकरण में प्रकट किये गये है वैसे ही यहाँ पर भी जानना चाहिये । ये “एगगइया दुआगइया" एकगतिक होते हैं थी ! ५२नु डोय छे. २भडे-“सरीरगा सूई कलावसंठिया'मा६२ ते २४ायिनु शरीर સૂચિકલાપ-સોઈના ભારા-મુછા નામના સંસ્થાન વાળું હોય છે. આ સિવાય લાદ્વાર, स्थितिबा२, अन १५पात (उत्पत्ती) द्वारमा ५ मिन्नता छ भ3-"तिन्नि लेस्सा" मा मा६२ तायिने ४०, नीस, भने अपात मे सेश्या डाय छे. “ठिई जहण्णे णंअंतोमुहुर्त उक्कोसेणं तिन्नि राईदियाई" तयानी स्थिति धन्यथी ये मतभुतनी હોય છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ રાત્રિ દિવસની હોય છે. પરંતુ પૃથ્વીકાયિક જીવોની સ્થિતિ તો જઘન્ય અને ઉકૃષ્ટથી કેવળ એક અંતમુહૂર્તની જ કહેલી છે. પરંતુ અહિયાં ઉત્કૃષ્ટ भशभा से छे. “तिरिक्खमणुस्सेहितो उववाओ" ४२ १४२४यिन। 6५पात-उत्पत्ती तिय य भने मनुष्य अतिथी भरीने भावना वामाथी डाय छ. “सेस तं चेव" अश्या દ્વાર સ્થિતિદ્વારના કથન સિવાયનું બધાજદ્વારનું કથન બાદર પૃથ્વીકાયિકનું જે પ્રમાણે यन युछे, ते४ प्रभानु समावुमा "एगगइया दुआगइया" मे गतिभा ralવાળા એટલે કે તેઓ મરીને કેવળ એક તિર્યંચ ગતિમ ક્વા વાળા હોય છે. મનુષ્ય જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy