________________
सुबोधिनी टीका. सू. ७१ मूलप्रासादावतंसकादिनिरूपम
४८७ प्रासादावतंसकाः द्वापष्टिं योजनानि अर्द्धयोजनं च उर्ध्वमुच्चत्वेन एकत्रिंशद् योजनानि क्रोशं च विष्कम्मेण वर्णकः, उल्लोकः, सिंहासनं सपरिवारं, प्रासादावतंसकानामुपरि अष्टाष्टमंगलकानि, ध्वजाः, छत्रातिच्छत्राणि ॥७२॥ 'तस्स ' इत्सादि
टीका-तस्य खलु-उपकारिकालयनोपरि वर्तमानस्य खलु बहुसम रमणियस्य-अनिम्नोन्नतत्वेन अतिशय साम्यवतः सौन्दर्ययुक्तस्य च भूमिभागस्य-भूम्येकदेशस्य बहुमध्यदेशभागे अत्र खलु महानेको मूलप्रसादावतंसकः-मुख्यप्रासादावतंसकः प्रज्ञप्तः । स खलु मूलप्रासादावतंसकः उर्ध्व(विखत्ता) ये प्रासादावतंसक अन्य ओर प्रासादावतंसकों कि जिनकी ऊंचाई है इन प्रासादावतंसकों से आधी है चारों ओर से घिरे हुए है ( ते णं पासायवडेंसगा वासहि जोयणाई अद्धजोयणं च उड्ढं उच्चत्तेणं एकतीसं जोयणाई कोसं च विखभेणं वणी, उल्लोओ, सीहासणं सपरिवार पासायवडेंसगाणंउवरि अट्ठट्ठमंगलगा झया छत्ताइच्छत्ता) इस प्रकार ये प्रासादावतंसक ६२ ।। योजन के ऊंचे हैं, तथा २१ योजन और एक कोश के विस्ताखाले हैं. यहां पर वर्णक उल्लोक, सपरिवार सिंहासन तथा प्रासादावतंसकों के ऊपर आठ २ मंगलक, ध्वजाएं और छत्रातिछत्र इन सबका वर्णन करना चाहिये।
टीकार्थ-उपकारिकालयन के ऊपर वर्तमान उस बहुसमरमयीय न नीचा और न ऊंचा किन्तु बिलकुल एकसा तथा सुहावना ऐसे भूमिभाग-भूमिके एकदेश के बहुमध्य भाग में एक बहुत बडा मूलप्रासादावतंसक है. मूल शब्द का अर्थ यहां मुख्य है. मूलप्रासादावतंसक की ऊंचाई पांचसौ પ્રાસાદાવર્તસકની ઉંચાઈ બીજા અન્ય પ્રાસાદાવતંસકથી અધ છે-ચારે બાજુએથી परिवरित छ. (ते गं पासायवडेंसगा वासहि जोयणाइ अद्धजोयणं च उड्ढे उच्चत्तेणं एक्कत्तीसं जोयणाई कोसं च विक्ख मेणं वण्णओ. उल्लोओ, सीहासणं सपरिवारं पासायवडिंसगाणं उवरि अट्ट मंगलगा झया छत्ताइच्छत्ता) । प्रभारी से प्रासाहात સકો દ્રા યોજન જેટલા ઊંચા છે તથા ૨૧ યોજન અને એક કેશ જેટલા વિસ્તારવાળા છે. અહીં વર્ણક ઉલ્લેક, સપરિવાર સિંહાસન તથા પ્રાસાદાવતંસકોની ઉપર આઠ આઠ મંગલક, દવાઓ અને છત્રાહિચ્છત્રો આ બધાનું વર્ણન સમજવું नध्य .
ટીકાર્થ–ઉપકારિકા લયનની ઉપરના તે બહુ સમરમણીય–ન નીચાં કે ન ઊંચા પણ એકદમ સમ-તથા સેહામણા ભૂમિ ભાગની ભૂમિના એક દેશના બહુ મધ્ય ભાગમાં એક ખૂબજ વિશાળ મૂલ પ્રાસાદાવતંસક છે. મૂલ શબ્દનો અર્થ અહીં મુખ્ય એ પ્રમાણે છે. આ મૂલ પ્રાસાદાવતંસકની ઊંચાઈ પાંચસે જનની છે. તથા
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧
