________________
राजनी
9
टीका - तत् पूर्वोक्तं विमानम् खलु एकेन प्राकारेण सर्वतः - सर्वदिक्षु समन्तात् - सकलविदिक्षु परिक्षिप्तं परिवेष्टितम् । स प्राकारः ऊर्ध्वम् उपरि - उपरितनभागे उच्चत्वेन - उच्छ्रयेण त्रीणि योजनशतानि - त्रिंशद्योजनप्रमाणोच्चोपरितनभाग इति समुदितार्थः, मूले- विष्कम्भेण विस्तारेण एकं योजनशतम्एकशतयोजन प्रमाण विस्तारयुक्तमूलभागकः मध्ये पञ्चाशद् योजनानि विष्कम्भेण - पञ्चाशद्योजन प्रमाणविस्तारयुक्त मध्यभागकः, उपरि पञ्चविंशतिर्योजनानि विष्कम्भेण पञ्चविंशतियोजनप्रमाणविस्तारयुक्तो परितनभागकः । एवं च स
"
३३०
अद्धजोयणं विक्खंभेणं, देखणं जोयण उडूढं उच्चत्तणं सव्वरयणामया अच्छा जाव पडिरुवा ) ये कपिशीर्षक प्रत्येक एक योजनप्रमाण दीर्घतासे युक्त हैं, इनका विस्तार आधे योजनका है. इनका ऊपरी भाग कुछ भागन्यून एक योजन प्रमाण है. ये सब सर्वात्मना रत्नमय हैं अच्छ-निर्मल हैं यावत् प्रतिरूप हैं ।
टीकार्थ - इस सत्रद्वारा सूत्रकारने सूर्याभविमानके विषयमें कथन किया है इसमें उन्होंने यह कहा है कि यह सूर्याभविमान चारों दिशाओं एवं विदिशाओंमें एक प्राकारसे - कोट से परिवेष्टित - घिरा हुआ है इस प्राकाराका ऊपरी भाग तीनसौ ३०० योजन प्रमाण ऊँचा हैं मूलभाग एकसौ योजन प्रमाण विस्तारवाला है. और इसका मध्यभाग ५० पचास योजन प्रमाण विस्तारवाला है । तथा इसके उपरी भागका विस्तार २५ योजनका है, इस
शुल ५, ( तेण कविसीसगा एगं जोयणं आयामेणं, अद्धजोयाणं विक्खंभेणं, देसूणं जोयणं उटं उच्चत्तेणं सव्वरयणामया अच्छा जाव पडिरूवा ) आ हरे हरे કપિશી`ક (કાંગરા) એક યાજન પ્રમાણ जिया छे. तेमना उपरिभागએક ચૈાજનમાં લગીર ઓછા પ્રમાણ વાળા છે. આ સૌ સર્વાત્મના રત્નમય છે. २छ छे.- निर्माण छे - यावत् प्रति३५ छे.
ટીકા—આ સૂત્રવડે સૂત્રકારે સૂર્યભવિમાનની આખતમાં સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે. એમાં તેમણે એમ કહ્યું છે કે આ સૂર્યવિમાન ચેામેર-ચારે દિશાએ તેમજ વિદિશાઓમાં એક પ્રાકાર-કેાટ-થી પરિવેષ્ટિત-ઘેરાયેલું—છે, આ પ્રાકાર કોટને ઉપરિભાગ ૩૦૦ ત્રણસેા ચેાજન જેટલા ઊંચા છે. મૂળ ભાગ એક સેા યેાજન પ્રમાણ વિસ્તારવાળે છે અને તેનેા મધ્યભાગ ૫૦ પચાસ ચેાજન પ્રમાણુ વિસ્તાર વાળા છે. તેમજ તેના ઉપરના ભાગના વિસ્તાર ૨૫ ચેાજનના છે આ રીતે આ પ્રાકાર મૂળ ભાગમાં અને મધ્યભાગમાં ઉપરિતન ભાગના વિસ્તારની દૃષ્ટિએ અધિક
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૧
