________________
३२९
सुबोधिनी टीका. सू० ५३ सूर्याभविमानवर्णनम्
स खलु प्राकारो नानाविधपञ्चवर्णैः कपिशीर्षकैरुपशोभितः-तद्यथाकृष्णैश्च नीलैश्च लोहितैश्च हारिदैश्च शुक्लश्च । तानि खलु कपिशीर्षकाणि एकं योजनमायामेन, अर्धयोजनं विष्कम्भेण, देशोनं योजनमूर्ध्वमुच्चत्वेन सर्वरत्नमयानि यावत् प्रतिरूपाणि ॥ सू० ५३ ॥
'सेणं एगेणं पागारेणं' इत्यादिऊँचा है, मूलमें यह प्राकार विष्कंभकी अपेक्षा एक सौ योजनका है. अर्थात् इसका मूलभाग एक सौ योजन प्रमाण विस्तारवाला है तथा मध्यमें यह पचास योजन विस्तारवाला हैं, अर्थात् ५० योजनप्रमाण विस्तारसे युक्त इसका मध्यभाग है. और इसके ऊपरका भाग २५ योजन प्रमाण विस्तार से युक्त है (मूले वित्थिन्ने, मझे संखित्ते, उप्पि तणुए, गोपुच्छसंठाणसंठिए, सव्वरयणामए अच्छे जाव पडिरूवे) इस तरह यह प्राकार मूलभागमें अधिक विस्तारवाला है, मध्यभागमें संक्षिप्त है और ऊपरमें अल्पतर विस्तारवाला है- अतएव यह गोपुच्छके आकार जैसे संस्थानवाला है। यह प्राकार सर्वात्मना रत्नमय है निर्मल है यावत् प्रतिरूप है, (सेणं पागारे णाणाविहपंचवण्णेहिं कविसीसपएहिं उबसोभिए ) यह प्राकार अनेक प्रकारके पांचवर्णीवाले कपिशीर्षकों-(कंगूरों) से अलंकृत है (तंजहा ) वे पांचवर्ण इस प्रकारसे हैं (कण्हेहि य, नीलेहि य, लोहिएहि य, हालिदेहि य ) कृष्ण १, नील २, लोहित ३, हारिद्र ४ और शुक्ल ५ (तेणं कपिसीसगा एगं जोयणं आयामेणं, ઉપરનો ભાગ ૨૦૦ એજન પ્રમાણ જેટલું ઉંચે છે. આ પ્રાકાર મૂલમાં વિષ્કમાં ભની અપેક્ષાએ એક યોજન જેટલો છે એટલે કે આને મૂળભાગ એકસે
જન પ્રમાણ વિસ્તારવાળો છે, તેમજ મધ્યમાં આ ૫૦ પચાસ એજન વિસ્તાર ધરાવે છે. એટલે કે ૫. યોજન પ્રમાણ વિસ્તારવાળો આને મધ્યભાગ છે. અને तेन परिमाण २५ योन प्रभा विस्तार पाण। छ. ( मूले वित्थिन्ने, मज्झे संखित्ते, उप्पिं तणुए गोपुच्छसंठाणसंठिए, सव्वरयणामए अच्छे जाव पडिरूवे) । પ્રમાણે તે પ્રાકાર મૂળભાગમાં અધિક વિસ્તારવાળો છે, મધ્યભાગમાં સંક્ષિપ્ત છે અને ઉપરિભાગમાં અલપતર વિસ્તારવાળે છે. એથી તે ગપુચ્છના આકાર જેવા સંસ્થાન વાળે છે. આ પ્રાકાર સર્વાત્મના રત્નમય છે. નિર્મળ છે. યાવત, प्रति३५ छ. ( से णं पागारे णाणाविहपंचवण्णेहिं कविसीसएहिं उवसोभिए ) मा પ્રાકાર ઘણી જાતના પાંચવર્ણોવાળા કપિશીર્ષક (કાંગરાઓ ) થી અલંકૃત છે. (तं जहा ) ते पायपणे मा प्रमाणे छे. ( कण्हेहिय, नीलेहि य, लोहिएहि य हालिदेहि य, सुकिल्लेहि य) ४९५ १, नील २, वीडित 3, रिद्र ४, भने
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧
