________________
१७२
राजप्रश्नीयसूत्रे
चन्दनचर्चित घटा यत्र तादृशम्, तथा - चन्दन घटसुकृत तोरणप्रतिद्वारदेशभागं चन्दन घटैः - चन्दनचर्चित कलशैः सुकृतानि-सुष्ठु कृतानि सुशोभितानि यानि तोरणानि तानि चन्दनसुकृततोरणानि तानि प्रतिद्वारदेशं सर्वस्मिन् द्वारदेश भागे यत्र तादृशम्, तथा - आसकोत्सक्तविपुलवृत्तप्रलम्बितमाल्यदामकलापम्तत्र आसक्तः 'भूमिसंलग्नः, उत्सक्तः - उपरिसंसक्तः विपुलो - विस्तीर्णः, वृत्तो- वर्तुलः प्रलम्बितः - प्रलम्बमानीकृतः माल्यदामकलापः - माल्यानां पुष्पाणां यानि दामानिमालाः तेषां कलाप:-समूहो यत्र तादृशम्, तथा - पञ्चवर्णसर ससुरभिमुक्त पुष्पपुञ्जोपचारकलितं पञ्चवर्णानि - कृष्ण - नील- पीत- रक्तश्वेतरूपपञ्च-वर्णयुक्तानि सरसानि रसयुक्तानि आर्द्रानीत्यर्थः सुरभीणि सपरिमलानि च तानि मुक्तानि - स्वयं पतितानि पुष्पाणि, तेषां ये उपचाराः - रचनाविशेषाः, तैः कलि तं युक्तम्, तथा - कालागुरुप्रवरकुन्दुरुष्कतुरुष्क धूपमघमघायमानगन्धोद्धताभिरामंकालागुरु, प्रवरो विशिष्टः कुन्दुरुष्कः, तुरुष्कः, एते त्रयो धूप विशेषा ते च धूपाः कालागुरुप्रवरकुन्दुरुष्कतुरुष्क धूपास्तेषां यो मघमघायमानः - प्रसरन् गन्धः तस्य यद् उद्भूतम् - उत्कर्षत्वं तेनाभिरामं - रमणीयम् तथा-सुगन्धवरगन्धितं - सुगन्धेषु - उत्तम गन्धेषु यो वरः - श्रेष्ठो गन्धः स सुगन्धवरगन्धः स सञ्जातोऽस्मिन्निति सुगन्धवरगन्धितं - सर्वोत्कृ ष्टगन्धयुक्तम्, गन्धवर्त्तिभूतम् - गन्धवर्त्तिका -
9
-
हुए थे प्रतिद्वार देशमें जो तोरण थे वे चन्दनचर्चित घटोंसे सुशोभित किये हुए थे. इसमें बडी २ लंबी २ नीचे तक मालाऐ लटकाइ गई थीं. जो ऊपर में अच्छी तरहसे संसक्त की हुई थीं, यह माल्यदामकलापवृत्त था, स्वयंपतित, पंचवर्णके कृष्ण, नील, पीत, रक्त, श्वेत इन पांचोंवणोंके अचित्त आर्द्र, सुरभित पुष्पोंकी रचना विशेषसे युक्त था, इस प्रेक्षामंडप में कालागुरु, प्रवर कुन्दुरुष्क, एवं तुरुष्क ये धूपविशेष रखे गये थे, सो इनकी फैलाती हुई गंधकी उत्कर्षतासे वह रमणीय बना हुआ था, अतः यह सर्वोत्कृष्ट લિપ્ત કળશે। મૂકેલા હતા. પ્રતિદ્વાર દેશમાં જે તારણા હતા. તે ચંદન ચર્ચિત ઘડાઓથી સુÀાભિત કરવામાં આવેલાં હતાં. તેમાં નીચે સુધી મેાટી મેાટી માળાએ લટકાવવામાં આવી હતી. જે ઉપર સારી રીતે બાંધવામાં આવેલી હતી. આ માળાઓના તારણા જાતે ખરી પડેલાં પાંચ વનાં-એટલે કે કૃષ્ણ, નીલ, પીત, રક્ત અને વેત આ પાંચ વર્ણીનાં અચિત્ત-આર્દ્ર, સુગંધિત પુષ્પોની રચના વિશેષથી યુક્ત હતાં. આ પ્રેક્ષા મ`ડપમાં કાલા ગુરુ, પ્રવર, કુંદ્ગુરુષ્ણ, અને તુરુષ્ક આ સર્વે ધૂપ-વિશેષા કરવામાં આવ્યા હતાં. એમની સવિશેષ ગંધની ઉત્ક્રુષ્ટ તાથી તે રમણીય અનેલા હતા. તે સર્વોત્કૃષ્ટ ગધથી યુક્ત હેાવા બદલ ગધની
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર ઃ ૦૧