________________
सुबोधिनी टीका. सू. १८ भगवद्वन्दनार्थ सूर्याभस्य गमनव्यवस्था १६१ वा-तगरमपि गन्धद्रव्यविशेष एव तस्य ये पुटास्तेषाम् , तथा-एलापुटानां वाएला-'इलायची' इति भाषा प्रसिद्धा, तस्या पुटानां, तथा-चोयपुटानांचोय-गन्धद्रव्यं तस्य पुटानाम् , तथा-चम्पापुटानां-चम्पा-पुष्पविशेषस्तस्याः पुटानाम् , तथा-दमनकपुटानां वा-दमनक सुगन्धियुक्तवनस्पतिविशेषः, तस्य पुटानाम् तथा-कुड्डुमपुटानां वा-कुडुमं-केसर' इति भाषाप्रसिद्धः सुगन्धिद्रव्यविशेषः, तस्य पुटानाम् , तथा-चन्दनपुटानां वा-चन्दनं-श्रीखण्डचन्दन तस्य पुटानाम् , तथा-उशीरपुटानां वा उशीरं-वीरणनामकतृणमूलं तस्या पुटानाम् , तथा-मरुकपुटानां वा-मरुको-सुगन्धिवनस्पतिविशेषः, तस्य पुटानाम् , तथाजातीपुटानां वा-जाति जाई इति प्रसिद्धः पुष्पविशेषस्तस्याः पुटानाम् , तथायूथिकापुटानां वा-यूथिका--'जूई' इतिप्रसिद्धः पुष्पविशेषः, तस्याः पुटानाम् , तथा -मल्लिकापुटानां वा-मल्लिका-'बेली' इतिप्रसिद्धः, गन्धपुष्पविशेषः, तस्या पुटानाम् , तथा-स्नानमल्लिकापुटानां वा-स्नानमल्लिका-स्नानयोग्यो मल्लिकापुष्पद्योतन करने के लिये ही किया गया है. तगर भी एक प्रकार का गंध द्रव्य विशेष है. एला इस ताम इलायची का है, चोय भी एक प्रकार का गंधद्रव्यविशेष होता है. चम्पा इस नाम का पुष्प विशेष होता है. इसमें उत्कट गंध होती है. सुगन्धिपत्र युक्त एक प्रकार का जो वनस्पति विशेष होता है उसका नाम दमनक है. कुड्डम नाम केसर का है. चन्दन से यहां श्रीखण्ड चन्दन लिया गया है. उशीर नाम खशखश का है. यह एक प्रकार का घास के तृण जैसा होता हैं. मरुक नाम मरुआ का है. यह भी एक प्रकार का गंधद्रव्य विशेष है. यूथिका नाम जुई पुष्प का है. जाति नाम जाई पुष्प का है। मल्लिका नाम मोघरे के पुष्प का है. इसे कहीं २ बेला का फूल भी कहते हैं । स्नान योग्य मल्लिका पुष्प
તગર પણ એક વિશેષ ગંધ દ્રવ્ય છે. એલા એલચીને કહે છે. ચાય પણ એક વિશેષ સુગન્ધ દ્રવ્ય હોય છે. ચપ્પા નામે પુષ્પ વિશેષ હોય છે. તેમાં ઉગ્ર ગંધ હોય છે. સુગંધિપાત્ર યુક્ત એક જાતની વનસ્પતી વિશેષ હોય છે તેનું નામ દમનક છે. કુકુમ નામ કેસરનુ છે. ચંદનથી અહીં શ્રીખંડચંદન લેવાયું છે. ઉશીર શખશને કહે છે. આ એક જાતનું તૃણ હોય છે. મરુક નામ મરવા (ડમરા) નું છે. આ પણ એક જાતનું ગંધદ્રવ્ય વિશેષ હોય છે. યૂથિકાનામ જુઈ પુષ્પનું છે. જાતિનામ જાઈ પુષ્પનું છે. મલ્લિકાનામ મોગરાના પુષ્પનું છે. આ પુષ્પને હિન્દીમાં બેલા પુષ્પ પણ કહે છે. સ્નાન યોગ્ય મલ્લિકા પુષ્પ વિશેષનું નામ સ્નાનમલિકા છે. કેવડાના પુષ્પનું
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧