________________
सुबोधिनी टीका. स्व. ९ भगवद्वन्दनार्थ सूर्याभस्य गमनव्यवस्था
हृष्टतुष्टेत्यारभ्य हृदय इत्यन्तपदसङ्ग्रहो बोध्यः तथा च हष्टतुष्टचित्ताऽऽनन्दितः प्रीतिमनाः, परमसौमनस्थितः, हर्षवशविसर्पद्धदयः' इत्येतत्पदसग्रहः, एषां व्याख्या पूर्वं कृता । एवम् - इत्थम् हे देव ! 'यथाऽऽज्ञापयति तथा करिष्यामि' इति - एतद् आज्ञाया सूचकं वचनं विनयेन - नम्रभावेन प्रतिशृणोति - प्रतिजानाति, प्रतिज्ञाय यत्रैव सूर्याभं विमानं यत्रैव सुधर्मा सभा यत्रैव मेघौघर सितगम्भीरमधुर - शब्दा- मेघ समृद्गर्जितवद्गम्भीरमधुरशब्दवती योजनपरिमण्डलायोजन प्रमाणवर्तुलाकारा, सुस्वरा घण्टा, तत्रैव उपागच्छति उपागम्य, तां मेघौघर सितगम्भीरमधुरशब्दां योजनपरिमण्डलां सुस्वरां घण्टां त्रिकृत्वः = वारत्रयम् उल्लालयति - वादयति । ततः - तदनन्तरं खलु तस्यां मेघौघर सितगम्भीरमधुर
९५
अर्थात् सूर्याभदेव की प्रदत्त आज्ञा के प्रति उसे असंतोष नहीं जगा. प्रत्युत उसका हृदय उस आज्ञा को प्राप्तकर मारे आनंद के प्रकर्ष से मुदित बनकर मत्त मयूर की तरह नाच उठा उसने उसी समय अपने स्वामी सूर्याभ देव से प्रार्थना की हे देव ! जैसी आपने मुझे करने के लिये आज्ञा प्रदान की है वह प्रमाण है - मैं वैसा ही करूँगा. इस प्रकार अपने हार्दिक भाव प्रकट कर उस पदाति अनीकाधिपतिने सूर्याभदेव के आज्ञा सूचक वचन को बड़े विनय के साथ स्वीकार कर लिया इस प्रकार स्वीकृतिकोटि में अपने स्वामी के वचन को रखकर वह जहां सूर्याभविमान और जहां सुधर्मा सभा एवं उसमें भी वह मेघौघरसित गंभीर मधुर ध्वनि वाली एवं योजन परिमाण वर्तुलाकारखाली वह सुस्वरा नामकी घंटा थी वहां आया. वहां आकर उसने उस मेघौघरसित गंभीर मधुर ध्वनि वाली एवं योजनपरिमाण वर्तुलाकार वाली सुस्वरा घंटा की तीन बार
સૂર્યાભદેવની આજ્ઞા પ્રત્યે તેમને અસાષ થયા નહિ પણ તેનું હૃદય તે આજ્ઞા મેળવીને આનદના આધિકચથી પ્રસુતિ બનીને મત્તમયૂરની જેમ નાચી ઉઠયુ', તેણે તે જ સમયે પોતાના સૂર્યાભદેવને વિનતી કરતાં કહ્યુ` કે હે દેવ ! તમે મને જે કામ કરવા માટે આજ્ઞા કરી છે-તે મારા માટે પ્રમાણ રૂપ છે. હું તમારી આજ્ઞા પ્રમાણે જ કરીશ. આ રીતે પેાતાના હાર્દિક ભાવ પ્રકટ કરીને તે પાયદળ સેનાના સેનાપતિએ સૂર્યોભદેવનાં આજ્ઞા સૂચક વચનાને એકદમ નમ્રભાવે સ્વીકારી લીધાં આ રીતે પેાતાના સ્વામીની આજ્ઞાને સ્વીકારીને તે જ્યાં સૂર્યાભવિમાન અને જ્યાં સુધર્મા સભા અને તેમાં પણ જ્યાં તે મેઘૌઘરસિત ગભીર મધુર ધ્વનિ કરનારી અને રાજન જેટલા ગોળાકાર વિસ્તાર વાળી સુસ્વર નામની
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૧
