________________
७२८
औपपातिकम मूलम्--जं देवाणं सोकरलं , सव्वद्धापिंडियं अणंतगुणं । ण य पावइ मुत्तिसुहं, गंतेहिं वग्गवग्गेहिं ॥ सू० १२० ॥
टीका-कस्मादेवं सुख भवतीत्यत आह-ज देवाणं' इत्यादि । 'ज' यद् 'देवाणं' देवानाम् अनुत्तरसुरान्तानां 'सोक्वं' सौख्यंत्रकालिकसुरस. तद्यदि 'सव्वद्धापिडियं' सर्वाद्वापिण्डितम्-सर्वाऽद्या=अतीताऽनागतवर्तमानकालेन पिण्डितम् = गुणितं, तथा 'अणंतगुणं' अनन्तगुणमिति, तदेवं प्रमाणं किलाऽसत्कल्पनया एकैकाssकाशप्रदेशे स्थाप्यते, इत्येवं सकललोकाकाशानन्तप्रदेशपूरणेनाऽनन्तं भवति, एवंभूतं देवमुर्ख 'ण य पावइ मुतिसुहं न च प्राप्नोति मुक्तिसुख-नैव मुक्तिसुखसमानतां लभते, अनन्ताऽनन्तत्वात् सिद्धसुखस्य । किंविधं देवसुखमित्याह-'णतेहिं वग्गवग्गेहि अनन्तैर्वर्ग
'जं देवाण सोक्ख' इत्यादि ।
(जं देवाणं सोक्षं सम्बद्धापिंडियं अणंतगुणं ) जो सर्व देवों का त्रैकालिक सुख है उसे अनन्तगुणा किया जाय तो भी वह (ण य पादइ मुत्तिसुहं णंतेहिं पग्गवग्गेहिं) सिद्ध भगवान् के एक क्षणोद्भव सुख की बराबरी नहीं कर सकता है। इसे यो समझना चाहिये कि सर्वदेवों का त्रैकालिक सुख एक २ आकाश के प्रदेश पर स्थापित करते २ आकाश के अनंत प्रदेश उस सुख से जब भर जायें तब उन समस्त-प्रदेशस्। सुखों का परस्पर में गुणा करो । इस प्रकार वह देवसुख अनंतगुणित हो जाता है । यह अनंतगुणित सुख भी सिद्धों के एक क्षण में होनेवाले सुख की समता नहीं कर सकता। कारण कि उनका सुख अनंतानंत है। देवों का सुख अनंतवर्गों से वर्गित बतलाया गया है। वर्ग 'जं देवाणं सोक्खं' इत्याहि.
(जं देवाणं सोक्खं सव्वद्धापिंडियं अणंतगुणं) हे सर्व वोनु गर्नु सुप छे. तेने मनता ७२वामा मावे तो पण ते, (ण य पावः मुत्तिसुहं गंतेहिं वग्गवग्गेहिं ) सिद्ध मानना मे थी उत्पन्न यता सुमनी બરાબરી કરી શકતું નથી. આથી એમ સમજવું જોઈએ કે પર્વદેવેનું ત્રણ કાળનું સુખ એક એક આકાશના પ્રદેશ ઉપર સ્થાપિત કરે. એ રીતે સ્થાપિત કરતાં કરતાં આકાશના અનંત પ્રદેશ તે સુખથી જ્યારે ભરાઈ જાય ત્યારે તે સમસ્ત પ્રદેશમાં રહેલાં સુખને પરસ્પરમાં ગુણાકાર કરે. એ પ્રકારે તે દેવસુખ અનંતગણો થઈ જાય છે. આ અનંતગણ સુખ પણ સિદ્ધોનાં એકક્ષણમાં થવાવાળા સુખની બરાબરી કરી શકતાં નથી. કારણ કે તેમનાં સુખ અનંતાનંત છે. દેવનાં સુખ અનંત વર્ગોથી વગિત બતાવ્યાં