________________
पोयूषवर्षिणी-टीका सु. ३८ भगवदर्शनार्थ जनौत्सुक्यम् यद्वा-बहुकुटुम्बपोषकाः, इभ्याः इभो हस्ती, तत्प्रमाणं द्रव्यमर्हन्तीति तथा, ते च जधन्यमध्यमोत्कृष्टभेदात् त्रिप्रकारास्तत्र हस्तिपरिमितमणिमुक्ताप्रवालसुवर्णरजतादिद्रव्यराशिस्वामिनो जघन्थाः, हस्तिपरिमितवज्रहीरकमणिमाणिक्यराशिस्वामिनो मध्यमाः, हस्तिपरिमितकेवलवहीरकराशिस्वामिन उत्कृष्टाः, हस्तिप्रमाणोच्छितधनराशिस्वामिन इभ्या इत्यर्थः । श्रेष्ठिनः = लक्ष्मीकृपाकटाक्षप्रत्यक्षलक्ष्यमागद्रविणलक्षलक्षणविलक्षणहिरण्यपट्टसमलङ्कृतमूर्धानो नगरप्रधानव्यवहर्तारः, सेनापतयः चतुरङ्गसैन्यनायकाः, सार्थवाहाः गणिम-धरिम-मेयहस्ति प्रमाण द्रव्यरूपन्न धनिक जन, ये जघन्य, मध्यम एवं उत्कृष्ट के भेद से ३ प्रकार के होते हैं; इनमें जिनके पास हस्तिप्रमाणपरिमित मणि, मुक्ता, प्रवाल, सुवर्ण एवं रजत आदि द्रव्य की राशि होती है वे जघन्य इभ्य हैं, जिनके पास हस्तिप्रमाण परिमित वज्र हीरे, मणि, माणिक्य की राशि होती है वे मध्यम इभ्य हैं, परन्तु जिनके पास केवल हस्तिप्रमाण-परिमित वज्र हीरों की राशि होती है वे उत्कृष्ट इभ्य हैं । श्रेष्ठी-लक्ष्मी की जिन पर पूरी २ कृपा हो, उस कृपाकोरके कारण जिनके लाखों के खजाने हों, तथा जिनके शिर पर उन्हीं को सूचित करने वाला चान्दी का विलक्षण पट्ट शोभायमान हो रहा हो, जो नगर के प्रधान व्यापारी हों, उन्हें श्रेष्ठी कहते हैं, ऐसे श्रेष्ठी जन, सेनापति चतुरङ्ग सेना के नायक, सार्थवाह-जो गणिम=गिन कर खरीदने-बेचने योग्य नारियल, सुपारी, केला आदि वस्तुओं को, धरिम-तौलकर खरीदने-बेचने योग्य धान, जौ, नमक, शक्कर आदि वस्तुओं को, मेय-सरावा, आदि छोटे वर्तन आदि से माप कर खरीदने बेचने योग्य दूध, पा, ल्य-स्ति-प्रमाणु-द्रव्य-संपन्न पनि नो, म ४धन्य, मध्यम તેમજ ઉત્કૃષ્ટના ભેદથી ૩ પ્રકારના હોય છે. તેમાં જેમની પાસે હસ્તિપ્રમાણપરિમિત મણિ, મુક્તા, પ્રવાલ, સુવર્ણ તેમજ ચાંદી આદિ દ્રવ્યના ઢગલા હોય તે જઘન્ય ઇભ્ય છે, જેની પાસે હસ્તિપ્રમાણપરિમિત વજ, હીરા, મણિ, માણેકના ઢગલા હેય તે મધ્યમ ઇભ્ય છે. પરંતુ જેમની પાસે કેવલ હસ્તિ પ્રમાણપરિમિત વા હીરાના ઢગલા હેય તે ઉત્કૃષ્ટ ઈભ્ય જન છે. શ્રેષ્ઠી-લક્ષ્મીની જેમના પર પુરેપુરી કૃપા હોય, તે કૃપાના કારણે જેના લાખના ખજાના હોય તથા જેમના માથા ઉપર તેનું સૂચન કરવાવાળાં ચાંદીનાં વિલક્ષણ પટ્ટ (પાઘડી) શોભી રહી હોય, જે નગરના મુખ્ય વ્યાપારી હોય તેમને શ્રેષ્ઠી उपाय छे. शेव। श्रेष्ठी, सेनापति-यतु । सेनाना नाय४, साया-२ ગણિમ=ગણતરી કરીને ખરીદાય તથા વેચાય તેને યોગ્ય નારિયલ, સોપારી, કેળાં આદિ વસ્તુઓ, ધરિમeતળીને ખરીદવા, વેચવા યોગ્ય ધાન, જવ, મીઠું, સાકર આદિ વરતુઓ, મેય=પાવળું કે ડેબે એવાં નાનાં વાસણથી