________________
३१४
औपपातिकसूत्रे पिवास-धवलं मोहमहावत्त-भोग-भममाण-गुष्पमाणु-च्छलंतपञ्चोणियत्त-पाणिय-पमाय-चंड-बहुदुइ-सावय-समाहयुद्धायमाण--पब्भार-घोर-कंदियमहारवरवंत-भेरवरवं अण्णाण भमंतिमबहुदुष्टचापदसमाहतोद्रावत्प्राग्भारधोरक्रन्दितमहारवरुवझैरवरवम्-मोहरूपे महावतें भाग एवं नान्यत्-चक्राकारेण भ्रमत् , गुबत्-चपलीभवत् , उछल-उपनत . 'पञ्चोणिय' प्रत्यवनिपतत्-अधःपतत् , पानीयं जलं यत्र स तथा, प्रमादाः अद्यादथस्न एव चण्डबहुदुष्टश्वापदाः-चण्डाः क्रोधशीलाः बहु दुष्टाः अतिदुष्टस्वभावाः, श्वापदाः हिंसकजीवास्तै समाहय' समाहताः प्रहता-आधातं प्राप्ताः ‘उद्धायमाण' अन्तः = उच्छलन्तः विविधं चेष्टमाना वा समुद्रपक्षे मत्स्यादयः संसारपक्षे पुरुषादयः, तेषां 'प प्राग्भारः-समूहो यत्र स तथा, तथा घोरो यः क्रन्दितमहारवः रोदनमहाशब्दः स रुवनप्रतिनदन-प्रतिध्वनि कुर्वन् भैरवरवो भयानकशब्दो यत्र स तथा, ततस्त्रयाणां पदानां कर्मधारयः, तम्--'अण्णाग-भमंत-मच्छ-परिहत्थ-अणिहुयि देय-महामगर-तुरिय-बरिग-खोखुमभाग-नचंत-चवलचंचल-चलंत-घुम्पंत-जलसमूह' अज्ञान-भ्रमन्मत्स्य-परिहस्तानिवृतेन्द्रियसमुद्र के मोहरूप महा-आवर्त में भोगरूप जल चक्राकार से घूम रहा है, अत्यन्त चंचल हो रहा है, उछल रहा है, उछल कर फिर नीचे गिर रहा है । तथा इस संसार समुद्र में ग्रमाद आदि ही क्रोधी एवं अतिदुष्ट स्वभाव वाले हिंसक जीव हैं । इन के द्वारा आधात को प्राप्त होकर समस्त संसारी जीवों-पुरुष आदि (समुद्रपक्ष में मत्स्यादिक जलचर जीवों) का समूह इधर-उधर भागता फिरता है । उन्हीं संसारी जीवों के भयंकर आक्रन्दन की महाभीषण प्रतिध्वनि इस संसार समुद्र में हो रही है। तथा-(अण्णाणभमंतमच्छपरिहत्य-अणिहुयिदिय-महासागर-तुरिय-चरिय-खोखुब्भमाणनचंत-चवल-चंचल-चलंत-घुम्मत - जलसमूह) कंदिय-महारख-रवंत-भेरव-रवं) ॥ संसार समुद्रना भाड३५ भड। गावतभा ભેગરૂપ જલચકની પેઠે ઘૂમી રહ્યું છે. બહુ વેગ થઈ રહ્યો છે, ઉછળી રહ્યું છે. ઉછળીને પાછું નીચે પડે છે. તથા–આ સંસારસમુદ્રમાં પ્રસાદ આદિ જ કોધી તેમજ અતિદુષ્ટ સ્વભાવવાળા હિંસક જીવ છે, તેમના દ્વારા આઘાત પામીને સમસ્ત સંસારી જી-પુરુષ આદિ (સમુદ્ર પક્ષમાં મસ્યાદિક જલચર જીવો)ને સમૂહ આમતેમ ભાગનાસ કરે છે. તે સંસારી જીવોને ભયંકર આકંદનનો મહાભીષણ પડઘે આ સંસારસમુદ્રમાં પડે छ, तथा (अण्णाण-भमंत-मच्छ-परिहत्थ अणिहुधिदिय-महासागर-तुरिय चरिय-खोग्खु
