________________
औपपातिकमत्रे यथा सिद्धगारुडिकादिमन्त्रः सकलशरीरस्थापि विषमं विषं मन्त्रसामर्थेन सर्वावयवेभ्यः समाकृष्य दंशस्थाने समानीय संस्तम्भयति, तथा पूर्वगतश्रुतानुसारतोऽर्थव्यञ्जनयोगसंक्रान्तिराहित्येनाशेषविषयेभ्यः संहृत्यैकस्मिन्नेव पर्याये योगस्य निर्वातस्थाने दीपशिखावत स्थिरीकरणम् एकत्ववितर्काऽविचारम् ॥२॥
यदा जघन्ययोगवतः संज्ञिपर्याप्तस्य मनोद्रव्याणि समये निरुन्धन् असंख्यातसमयैः संपूर्ण मनोयोगं तत्पश्चात् पर्याप्तद्वीन्द्रियस्य वाग्योगपर्यायतोऽख्यातगुणन्यूनवाग्योगपर्यायान् प्रतिसमयं निरुन्धन असंख्यातसमयैः संपूर्ण वाग्योगं, ततश्च प्रथमसमयसमुत्पन्ननिगोदजीवस्य जघन्यकाययोगपर्यायतोऽसंख्यातगुणहीनकाययोग प्रतिसमयं निरुन्धन् , असंख्यातमंत्रवाला पुरुष समस्त शरीर के अवयवों में व्याप्त विषम विष को मंत्र के प्रभाव से खेंचकर काटे हुए स्थानपर स्तंभित कर देता है उसीतरह पूर्वगतश्रुतज्ञान के अनुसार अर्थ, व्यंजन एवं योगों की संक्रान्ति से रहित होने के कारण, अशेषविषयों से योगों को हटाकर एक ही पर्याय में योग का, वातरहित स्थान में दीपक की लौ की तरह, स्थिर करना सो एकत्वविर्तक-अविचार-नामक शुक्लध्यान का दूसरा भेदहै ॥२॥ सूक्ष्मक्रिय-अप्रतिपाति शुक्लध्यान सिर्फ सूक्ष्मकाययोगवाले जीव को होता है। सूक्ष्मक्रिय-अप्रतिपाति शुक्लध्यान के सन्मुख हुआ जीव सर्वप्रथम मनोद्रव्यों का प्रतिसमय निरोध करता हुआ असंख्यातसमयप्रमाणकाल में समस्तमनोयोग का, इसीतरह प्रतिसमय वाग्योगपर्यायों का निरोध करता हुआ असंख्यातसमयप्रमाणकाल में समस्तवाग्योग का, एवं प्रथम समयमें समुत्पन्न निगोदजीवकी जघन्य अवगाहनास्वरूप काययोगपर्यायों से असंख्यात
જેવી રીતે સિદ્ધ ગાર્િડક આદિ મંત્રવાળો પુરુષ આખા શરીરના અવયમાં પ્રસરેલાં વિષમ ઝેરને મંત્રના પ્રભાવથી ખેંચીને કરડેલા સ્થાન ઉપર ખંભિત કરી દે છે, તેવી જ રીતે પૂર્વગત શ્રુતજ્ઞાન અનુસાર અર્થ, વ્યંજન તેમજ ગેની સંક્રાંતિથી રહિત હોવાને કારણે, બીજા વિષયેથી ચેગોને હટાવીને એક જ પર્યાયમાં વેગને હવા વગરના સ્થાનમાં દીપકની તની પેઠે સ્થિર કરે તે શુકલધ્યાનના એકત્વવિકઅવિચાર નામને બીજો પ્રકાર છે. (૨)
સૂમકિય-અપ્રતિપાતિ શુકલધ્યાનને સન્મુખ થયેલો જીવ સર્વપ્રથમ મદ્રાના હરવખત નિરોધ કરતાં કરતાં અસંખ્યાત-સમયપ્રમાણુ કાલે સમસ્ત મનેયેગને, તેમ જ વારંવાર વાગ્યેગપર્યાને નિરોધ કરતાં કરતાં અસંખ્યાત–સમય–પ્રમાણે કાળે સમસ્ત વાગ્યેગન, તેમ જ પ્રથમ સમયમાં સમુત્પન્ન નિગોદ જીવની જઘન્ય અવગાહના સ્વરૂપ કાયાગની પર્યાયથી અસંખ્યાતગુણહીનકાયમને વારંવાર નિધિ કરતાં