________________
पोषवर्षिणी-टीका सू. ३० ध्यानभेदवणन म्
२८९ कलत्रमित्रपुत्रादि,-स्नेहग्रहनिवृत्तये ।
इति शुद्धमतिः कुर्यादशरण्यत्वभावनाम् ॥१॥ अशरणभावना चैवम्
इन्द्रोपेन्द्रादयोऽप्येते यन्मृत्योर्यान्ति गोचरम् । अहो तदन्तकातङ्के कः शरण्यः शरीरिणाम् ॥१॥ पितुर्मातुः स्वसुर्कीतन्तनयानां च पश्यताम् ।
अत्राणो नीयते जन्तुः कर्मभिर्यमसद्मनि ॥२॥ कलत्रमित्रपुत्रादि,-स्नेहग्रहनिवृत्तये ।
इति शुद्धमतिः कुर्यादशरण्यत्वभावनाम् ॥१॥
शुद्धबुद्धियुक्त भव्य प्राणी स्त्री, पुत्र, मित्र, स्वजन-सम्बन्धी आदिकों के स्नेह-बन्धन से मुक्त होने के लिये इस प्रकार से अशरणभावना की चिन्ता करे।
अशरणभावना इस प्रकार से करनी चाहियेइन्द्रोपेन्द्रादयोऽप्येते, यन्मृत्योर्यान्ति गोचरम् ।
अहो ! तदन्तकातङ्के, कः शरण्यः शरीरिणाम् ॥१॥
ये महापराक्रमी अजेय इन्द्र, उपेन्द्र आदियों को भी जब कालने कवलित करलिया, तो; अरे ! इस संसार में साधारण मनुष्य की फिर गणना ही क्या है ? उस सर्वविजयी काल के आने पर मनुष्य का क्या कोई त्राण, शरण हो सकता है ? कोई नहीं ! ॥१॥
पितुर्मातुः स्वसुधीतुस्तनयानां च पश्यताम् । अत्राणो नीयते जन्तुः, कर्मभिर्यमसद्मनि ॥२॥
___ कलत्रमित्रपुत्रादि-स्नेहग्रहनिवृत्तये ।
___ इति शुद्धमतिः कुर्यादशरण्यत्वभावनाम् । १॥ શુદ્ધબુદ્ધિયુક્ત ભવ્ય પ્રાણી સ્ત્રી, પુત્ર, મિત્ર, સ્વજન, સંબંધી આદિના નેહ–બંધનથી મુક્ત થવા માટે આ પ્રકારે અશરણભાવનાની ચિંતા કરે. અશરણભાવના આ પ્રકારે કરવી જોઈએ—
इन्द्रोपेन्द्रादयोऽयेते, यन्मृत्योर्यान्ति गोचरम् ।
अहो! तदन्तकातङ्के, कः शरण्यः शरीरिणाम् ॥ १॥ એ મહાપરાક્રમી અજેય ઈન્દ્ર, ઉપેન્દ્ર આદિઓને પણ જ્યારે કાળ કોળિએ કરી ગયો, તે અરે ! આ સંસારમાં સાધારણ મનુષ્યની વળી ગણત્રી જ શું છે? તે બધાને વિજેતા એ કાલ આવી જતાં મનુષ્યનું શું કઈ રક્ષણ કે શરણ થઈ શકે છે? કઈ જ નહિ (૧).
