________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० १, जन्मान्धपुरुषवर्णनम्. ६५
॥ मूलम् ॥ तत्थ णं मियागामे णयरे एगे जाइअंधे पुरिसे परिवसइ । से णं एगेणं सचक्खुएणं पुरिसेणं पुरओ दंडएणं पगढिजमाणे पगढिज्जमाणे फुट्टहडाहडसीसे मच्छियाचडगरपहकरेणं अण्णिजमाणमग्गे मियागामे णयरे गिहे गिहे कालुण्णवडियाए वित्तिं कप्पेमाणे विहरइ ॥ सू० ५॥
टीका__ 'तत्थ णं' इत्यादि । 'तत्थ णं मियागामे णयरे' तत्र खलु मृगाग्रामे नगरे, 'एगे' एकः 'जाइअंधे' जात्यन्धः-जन्मकालतोऽन्धः 'पुरिसे परिवसइ' पुरुषः परिवसति । ‘से णं एगेणं' स खलु एकेन 'सचक्खुएणं पुरिसेणं' सचक्षुष्केण पुरुषेण 'पुरओ दंड एणं' पुरतो दण्डकेन 'पगइढिज्जमाणे पगइढिज्जमाणे' प्रकृष्यमाणः प्रकृष्यमाणः नीयमानो नीयमानः, 'फुट्टहडाहडसीसे' स्फुटितात्यर्थशीर्षः-स्फुटित-स्फुटितकेशम् अत्यर्थम् , 'हडाहड' इति अत्वर्थवाचको देशीयशब्दः; शीर्ष=शिरो यस्य स तथा, 'मच्छियाचडगरपदकरेणं' मक्षिकाचटकरप्रकरण-मक्षिकाणां चटकरः = प्रधानो-विस्तरवान् यः
'तत्य णं' इत्यादि।
'तत्थ णं मियागामे णयरे' उसी मृगाग्राम नगर में 'एगे जाइअंधे' एक जन्म से अंधा कोई पुरुष रहता था। ‘से णं एगेणं सचक्खुएणं' वह दूसरे किसी एक नेत्रयुक्त पुरुष की सहायता से 'पुरओ दंडएणं पगड्डिज्जमाणे२' यष्टि-लकड़ी के सहारे चलता था । चलते चलते 'फुट्टहडाहडसीसे' इसके शिर के बाल बिलकुल अस्तव्यस्त-बिखरे हुए-थे और 'मच्छियाचडगरपहकरेणं अण्णिज्जमाणमग्गे' मक्खियों का
'तत्थ णं' त्यादि.
'तत्थ णं मियागामे णयरे' ते भृाम नगरने विष 'एगे जाइअंधे' मे मथी मां 15 पुरुष रडतो तो. 'से णं एगेणं सचक्खुएणं' से भी जो नेत्रवाणा पुरुषनी सहायताया 'पुरओ दंडएणं पगढिज्जमाणे२' डीन
आधारे या हतो. यातi ladi 'फुट्टहडाहडसीसे तना भयान मास मेहम [वभरामेसा हता, मने 'मच्छियाचडगरपहकरेणं अण्णिज्जमाणमग्गे' भाभीमानो
શ્રી વિપાક સૂત્ર