________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० १, जम्बूस्वामिवर्णनम्.
५१
चक्राकारं परिभ्राम्य ललाटमदेशे स्थापनरूपं 'करेइ' करोति, 'करिता ' कृत्वा = आदक्षिणप्रदक्षिणं त्रिः कृत्वा, 'बंद' वन्दते = स्तौति, 'णमंसइ' नमस्यति = नमस्करोति, 'वंदिता' वन्दित्वा 'णमंसित्ता' नमस्यित्वा 'जाव' यावत् 'पज्जुवास ' पर्युपास्ते= सेवते । अत्र यावच्छन्देन - एवं योजनाऽवगन्तव्या - 'सुस्सुसमाणे, नमसमाणे, विणणं पंजलिउडे, अभिमुहे' - इति । अस्यच्छाया - शुश्रूषमाणः, नमस्यन् विनयेन प्राञ्जलिपुटः, अभिमुख इति । तत्र श्रीसुधर्मस्वामिनं सेवमानः श्रीजम्बूस्वामी एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण 'वयासी' अवादीत्' श्रीसुधर्मस्वामिनमपृच्छदित्यर्थः ।
6
'जइ णं भंते!' यदि खलु हे भदन्त ! हे भगवन् ! ' समणेणं भगवया महावीरेणं ' श्रमणेन भगवता महावीरेण ' जात्र संपतेणं ' यावत् संप्राप्तेन, अत्र यावच्छन्दादेवं बोध्यम्-आदिकरेण, तीर्थकरेण, स्वयंसम्बुद्धेन, यावत्-सिद्धिगतिनामधेयं स्थानं संप्राप्तेन तेन, 'दसमस्त अंगस्स ' दशमस्याङ्गस्य ' पण्हावागरणाणं' प्रश्नव्याकरणानां =प्रश्नव्याकरणरूपस्य 'अयमद्वे, अयमर्थः = आस्रव संवरनिरूपणरूपोऽर्थः 'पण्णत्त' प्रज्ञप्तः प्ररूपितः - प्रतिबोधित इत्यर्थः, 'एकारखा जाता है वह आदक्षिण - प्रदक्षिण है । वन्दना - शब्द का अर्थ स्तुति और नमस्कार का अर्थ-दो हाथ, दो पैर और एक मस्तक, इन पांच अंगों को झुकाना है । वन्दना और नमस्कार करके पर्युपासना (सेवा) करने लगे । सूत्रस्थ ' यावत् ' शब्द से “मुस्समाणे, नमसमाणे विणणं पंजलिउडे, अभिमुहे " इन शब्दों की भी यहां योजना होती है ।
श्रीस्वामी की सेवा करते हुए श्री जम्बूस्वामीने पूछा कि हे भदंत ! धर्म की आदि करनेवाले, तीर्थकर, स्वयंसंबुद्ध एवं सिद्धगति को प्राप्त हुए श्रमण भगवंत श्रीमहावीर प्रभुने प्रश्नव्याकरण नामक दशम अंग का यह भाव फरमाया है, परन्तु हे રાખવામાં આવે છે તે આદક્ષિણ—પ્રદક્ષિણ છે. વન્દના શબ્દના અર્થ સ્તુતિ, અને નમસ્કારને અર્થ-એ હાથ, એ પગ, એક મસ્તક, એ પાંચ અગેને નમાવવું તે, આ પ્રમાણે વન્દના અને नभस्और उरीने पर्युपासना-सेवा १२वा साग्या, सूत्रस्थ 'यावत्' शब्दथी 'सुस्सुसमाणे, नमंसमाणे, विणणं पंजलिउडे, अभिमुहे " मे शण्होनी पशु अडीं योजना थाय छे.
શ્રીસુધર્માંસ્વામીની સેવા કરતાં કરતાં શ્રીજપ્રૂસ્વામીએ પૂછ્યું કે હે ભદંત! ધર્મની આદિ કરવાવાળા, તીર્થંકર, સ્વયંસંબુદ્ધ ઇત્યાદિ વિશેષણેાથી વિશિષ્ટ અને સિદ્ધિગતિને પ્રાપ્ત કરનાર શ્રમણ ભગવંત શ્રીમહાવીર પ્રભુએ પ્રશ્નવ્યાકરણ નામના
શ્રી વિપાક સૂત્ર
