________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० ८, शौर्यदत्तवर्णनम्
५८५
वयासी -' इति । जम्बूस्वामी श्रीसुधर्मस्वामिनं पृच्छति - 'जइ णं भंते' इत्यादि । यदि खलु हे भदन्त ! हे भगवन् ! श्रमणेन भगवता महावीरेण यावत् सिद्धिस्थानं संप्राप्तेन दुःखविपाकानां सप्तमस्याध्ययनस्यायमर्थः प्रज्ञप्तः, अष्टमस्य खलु हे भदन्त ! अध्ययनस्य दुःखविपाकानां श्रमणेन भगवता महावीरेण यावत् सिद्धिस्थानं संप्राप्तेन कोऽर्थः प्रज्ञप्तः ! ततः खलु स सुधर्माऽनगारो जम्बूनामकमनगारमेवं वक्ष्यमाणप्रकारेण 'वयासी' अवादीत् -
एवं खलु हे जम्बूः ! ' तेणं कालेणं तेणं समएणं ' तस्मिन् काले तस्मिन् समये 'सोरियपुरं गयरं' शौर्यपुरं नगरम् | 'सोरियवर्डिसगं उज्जाणं ' शौर्यावतंसकमुद्यानम् । 'सोरिओ जक्खो ' शौर्या यक्षः - शौर्यनामको यक्षः । 'सोरियदत्तो राया' तत्र - शौर्यदत्तनामको राजा आसीत् । ' तस्स णं' तस्य खलु 'सोरियपुरस्स णयरस्स वहिया' शौर्यपुरस्य नगरस्य बहि: 'उत्तरपुरत्थिमे दिसी
भावार्थ- हे भदन्त ! यदि श्रमण भगवान महावीर ने दुःखविपाक के सप्तम अध्ययन का 'उदुंबरदत्त' की कथानक रूप भाव प्रतिपादित किया है तो उन्हीं प्रभुने इसके अष्टम अध्ययन का क्या भाव कहा है ? इस प्रकार जंबू स्वामी के पूछने पर श्री सुधर्मा स्वामी ने कहा कि - हे जम्बू ! सुनो ! सिद्धिस्थानगत श्रीमहावीर प्रभुने अष्टम अध्ययन का जो भाव कहा हैं, वह इस प्रकार है
'तेणं कालेणं तेणं समएणं' उस काल में और उस समय में 'सोरियपुरं यरं' शौर्यपुर नाम का नगर था । उसमें ' सोरियवडिसगं उज्जाणं' एक शौर्यावतंसक नामक बगीचा था। 'सोरिओ जक्खो' उस बगीचे में शौर्य नामका एक यक्ष रहता था । 'सारियदत्तो राया' उस
ભાવાર્થ-ડે ભદન્ત ? જો કે શ્રમણુ ભગવાન મહાવીરે દુ:ખવિપાકના સાતમા અધ્યયનના ઉર્દુ ખરદત્તની કથા રૂપ ભાવ પ્રતિપાદન કર્યાં છે, તે પ્રભુશ્રીએ તેનાં આઠમા અધ્યયનનાં શું ભાવ કહ્યા છે? આ પ્રકારના જંબૂ સ્વામીને પ્રશ્ન થતાં શ્રી સુધર્માં સ્વામીએ કહ્યું કે હે જમ્મૂ ? સાંભળેા ? સિદ્ધિસ્થાન પામેલા શ્રી મહાવીર પ્રભુએ આઠમા અધ્યયનના જે ભાવ કહ્યા છે તે આ પ્રમાણે છે.
' तेणं कालेणं तेणं समएणं ' ते अस ते सभयने विषे ' सोरियपुरं णयरं ' शौर्यपुर नामनु नगर तु, तेमां 'सोरियवडिंसगं उज्जाणं' मे शौर्यापतंस नामने। मीथेा हतो, 'सारिओ जक्खो ' ते जगीयामां शौर्य नामनो એક યક્ષ રહેતેા હતેા, सारियदत्तो राया' ते नगरना राजनु नाम शौर्यधत्त हतु
"
શ્રી વિપાક સૂત્ર
