________________
४१८
विपाकश्रुते
कचतुर्थ्याः पृथिव्या अनन्तरम्, 'उन्बट्टित्ता' उद्वर्त्य = निस्सृत्य 'इहेब सोहंजणीए यरीए' इहैव शोभाञ्जन्यां नगया 'सुभद्दस्स सत्यवाहस्स भद्दाए भारियाए ' सुभद्रस्य सार्थवाहस्य भद्रानान्या भार्यायाः 'कुच्छिसि' कुक्षौ = उदरे 'पुत्तत्ताए' पुत्रतया = पुत्रगर्भतया 'उवण्णे' = उत्पन्नः भद्राया गर्भे जन्म लब्धवान् ॥ सू० ७ ॥ वह छन्निक कसाई 'चउत्थीए पुढवीए' अब उस चतुर्थी पृथिवी से अनंतरं उन्नहित्ता' अपनी आयु के समाप्त होने के अनन्तर ही निकलकर 'इहेब सोहंजणीए जयरीए' इसी शोभाञ्जनी नगरी में 'सुभहस्स सत्थवाहस्स' उस सुभद्र सेठ की 'भद्दाए भारियाए' भद्राभार्या की 'कुच्छिसि पुत्तत्ताए उबवण्णे' कुक्षि में पुत्ररूप से उत्पन्न हुआ ।
4
भावार्थ - एक समय की बात है कि वह छन्निक कसाई कि जिसने अपना ७०० वर्ष का समस्त जीवन इन्हीं पशुओं के मारने में, उनके मांस की विक्री से अपनी आजीविका करने में, स्वयं मांस खाने एवं मदिरा के पीने में ही व्यतीत किया है । जब अपनी आयु का अन्तिम समय समीप आजाता है, तब वह काल के गाल का अतिथी बनकर उपार्जित पापकर्मों के निकाचित बध को भोगने के लिये १० सागर की स्थितियुक्त चतुर्थ नरक में वहां का नारकी उत्पन्न होता है । अब सुभद्र सेठ की कथा सुनिये इस की जो भद्रा भार्या थी वह जाति निन्दुका थी कि इसकी संतान होते हो मरजाती थी । से छणिए छागलिए ' ते छन् सा 'चउत्थीए पुढवीए' सभां ते थोथी पृथिवीभांथी 'अनंतरं उम्बट्टित्ता' पोतानी आयुष्य पूरी धया यछी त्यांथी नीडजीने 'इहेब सोहंजणीए णयरीए' मा शोलांनी नगरीमा सुभदस सत्थवाहस्स ते सुभद्र शेठनी 'भद्दाए भारियाए ' भद्रा पत्नीना 'कुछिसि पुत्तत्ताए उबवण्णे ' ઉદરમાં પુત્રરૂપથી ઉત્પન્ન થયા છે.
6
ભાવા—એક સમયની વાત છે કે તે છગ્નિક કસાઈ કે જેણે પેાતાની ૭૦૦ સાતસો વર્ષની આયુષ્યને તમામ સમય પશુએ મારવામાં, તેના માંસના વેચાણથી પોતાની આજીવિકા ચલાવવામાં, પેાતે માંસ સાથે મદિરાનું પાન કરવામાં જ વીતવ્યા છે, જયારે પેાતાની આયુષ્યને છેલ્લે સમય નજીક આવે છે, ત્યારે તે કાળનાં મુખને અતિથિ બનીને મેળવેલાં પાપકર્માંના નિકાચિત બંધન ભોગવવા માટે ૧૦ દસ સાગરની સ્થિતિવાળા ચેથા નરકમાં ત્યાંના નારકી થઈને ઉત્પન્ન થાય છે, હવે સુભદ્ર શેઠની કથા સાંભળે—તેની જે પત્ની ભદ્રા, તે જાતિનિન્દુકા હતી. તેને સંતાન જન્મ પામતાંની સાથે જ મરણ પામતાં હતાં, તેથી તે સતાન વિનાની હતી.
શ્રી વિપાક સૂત્ર
