________________
सुदर्शिनी टीका अ० ५ सू० ३ अकल्पनीयनिरूपणम्
"
"
"
स्वहस्तेनाशनादेर्ग्रहणमित्यर्थः, अयमपरिणताभिधानदोषउक्तः । दायकस्यदानेऽपरिणतत्वात् । तथा-आह ' आहृतम् = स्वपरग्रामादेः साध्वर्थमानीतमशनादिकमाहृतमुच्यते । तदुक्तम् — 'सग्गामपरग्गामा आणियं आहडं होइ ' छाया - स्वग्रामपरग्रामादानीतमाहृतं भवति । इति । तथा - 'मट्टिओबलित्तं ' मृत्तिकोपलिप्तम् = मृत्तिका उपलक्षणत्वाज्जतुगोमयादिना चोपलिप्तं सद्यदुद्भिद्यदीयते तत् उद्भिन्नमित्यर्थः । तथा ' अच्छिज्जं आच्छेद्यं, यदशनादिकं स्वामी भृत्यादिभ्य । ' आचि साधुभ्यो ददाति तदशनादिकमाच्छेद्यम् । 'चेव ' चैत्र - चकारः पुनरकः एवकारो निश्चयार्थः । ' अणिसिहं ' अनुसृष्टम् = अनेकस्वामिकं यदशनादिकम् एक एव ददाति तदनिसृष्टम् तथा 'जं तं ' यत्तदशनादिकम् ' तिहिसु' तिथिषु = शरत्पूर्णिमादि तिथिषु ' जण्णेसु ' यज्ञेषु - नागपूजादिषु ' उस्सवेसु य उत्सवेषु च इन्द्रोत्सवेषु च ' अंतो व ' अन्तर्वा= उपाश्रयस्याभ्यन्तरे वा, ' बर्हि गाहं ) स्वयंग्राह हो - दाता ने जिसे न दिया हो किन्तु अपने ही हाथ से जो उठाकर ले लिया गया हो, (आहडं) आहृत हो - स्व और पर के ग्राम आदि से जो साधु के निमित्त लाया गया हो, ( मट्टिओलित्तं ) मृतिकोपलिप्त हो जो आहार किसी कुंभ आदि में रखकर मिट्टी से, गोवर से, तथा लाख आदि से बंद किया हुआ हो और देते समय उस मिट्टी आदि को हटाकर बाहिर किया गया हो, (अच्छेज्जं चेव ) अच्छे हो - भृत्यादिकों से छीनकर दाता जिसे साधु के लिये दे रहा हो - जिस आहार के अनेक स्वामी हो परन्तु एक ही व्यक्ति उसको साधु के लिये दे रहा हो, ऐसा आहार भी साधु को लेना कल्पता नहीं है। तथा (जं तं ) जो वह आहार ( तिहिसु ) शरत्पूर्णिमा आदि तिथियों के समय में ( जण्णेसु) नागपूजादिक यज्ञों के समय में और
८५९
हीघो होय पशु पोताने ४ हाथे ? उठावी बीघा होय, “आहड ” आईत હાય-સ્વ અને પારકે ગ્રામ આદિમાંથી જે સાધુને નિમિત્તે લાવવામાં આવ્યે होय, “मट्टिओवलित्तं ” मृत्तियप्ति होय, - आहार अर्ध पात्र माहिभां મૂકીને માટીથી, ગેમયથી તથા લાખ આદિથી બંધ કરેલ હાય અને આપતી वाते ते भाटी महिने उजेडी मडार अढेस होय, “अच्छेज्जं चेत्र " मारछेद्य હાય-નાકર આફ્રિકા પાસેથી છીનવીને દાતા જે સાધુને માટે આપતા હોય જે આહારના માલિક અનેક હાય પણ એક જ વ્યક્તિ તે સાધુને માટે આપી રહી હોય, એવા આહાર પણ લેવાનું સાધુને કલ્પતું નથી. તથા ले ते आहार' ‘“ तिहिसु ” शरद पूर्णिमा महि तिथियाना सभये तथा " जण्णेसु "
" जंतं "
"
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
