________________
सुदर्शिनीटीका अ०५ सू० ४ अहिंसाप्राप्त महापुरुषनिरूपणम्
५८१
स्वयमेवाभुक्तं न क्षीयते ते अक्षीणमहानसा उच्यन्ते । तथा 'चारणेहिं' चारणैः= चरणं - गमनं तद्विद्यते येषां ते चारणाः चरणमिह विशिष्टमाकाशगमनागमनं - गृह्यते, ते द्विविधाः विद्याचारणाः जङ्घाचारणाथ, तत्र - विद्याबलेन समुप्तन्नाकाशगमनागमनलब्धिमन्तो विद्याचारणाः । इयं लब्धिर्निरन्तरष्टषष्टतपश्चरण कर्तुर्जायते । तथा ये मुनयश्चारित्रतपोविशेषप्रभावेण जघोपरि हस्तस्थापनमात्रेण गगनगमनागमनलब्धिसंपन्ना भवन्ति ते जङ्घाचारणा उच्यन्ते । इयं लब्धिर्निरन्तराष्ट्रमाष्टमतपश्चरणकर्त्तयते । तत्र विद्याचारणा जम्बूद्वीपापेक्षयाऽष्टमं नन्दीश्वरनामद्वीपं जङ्घाचारणाश्च त्रयोदशं रुचकवरद्वीपं गन्तुं समर्थाः । विद्याचारणाः प्रथमोसातेन मानुषोत्तरं पर्वतं गच्छन्ति द्वितीयेनोत्पातेन नन्दीश्वरम्, प्रतिनिवर्तमान matalaपान स्वस्थानमागच्छन्ति । तथा-मेरुं गच्छन्तः प्रथमेनोत्पातेन नन्दनवनं गच्छन्ति, द्वितीयेनोत्पातेन पण्डकवनम्, ततः प्रतिनिवर्तमाना एकेनोत्पातेन स्वस्थानमा गच्छन्ति । जङ्घाचारणा हि एकेनोप्तातेन जम्बूद्वीपापेक्षया त्रयोदशंरुचकरद्वीपं गच्छन्ति । प्रतिनिवर्तमाना एकेनोत्पादेन नन्दीश्वरमायान्ति द्वितीयेन स्वस्थानम् | यदि पुनर्मेरुशिखरं जिगमिषवस्तदा प्रथमेनोत्पातेन पण्डकवनमधिरोहन्ति । प्रतिनिवर्त्तमानाश्च एकेनोत्पातेन नन्दनवनमागच्छन्ति द्वितीयेन स्वस्थानम् । तथा ' विज्जाहरेहिं ' विद्याधरैः, रोहिणीमज्ञप्त्यादिविद्याधारकैः= तथा ' चउत्थभत्तिएहिं ' चतुर्थ भक्तिकैः = एकोपवासकारकैः, 'छट्टभत्तिएहि ' षष्ठभक्तिकैः, उपवासद्वयकारके:, ' अट्टमभत्तिएहिं ' अष्टमभक्तिकैः = उपवासत्रयकारकैः, तथा - ' दसमभत्तिएहिं ' दशमभक्तिकैः = उपवासचतुष्टयकारकैः, ' एवं
हिंविज्जाहरेहिं ) चारणऋद्विधारी हैं, रोहिणीप्रज्ञप्त आदि विद्या के धारी हैं उनके द्वारा सेवित हुई है । तथा (चउत्थभत्तिएहिं छट्ठभत्तिएहि, अट्ठमभत्तिएहिं दसमभत्तिएहिं एवं दुवालस- चउदस- सोलस- अद्धमास मास - दोमास तिमास - चउमास - पंचमास-छम्मास भत्तिएहिं ) चतुर्थ भक्तिक - जो एक उपवास करने वाले हैं, षष्टिभक्ति दो उपवास के करने वाले हैं, अट्टम भक्तिक- तीन उपवास करने वाले हैं, दसभक्तिक- चार उपवास રાહિણીપ્રજ્ઞપ્તિ આદિ વિદ્યાના ધારક દ્વારા જે સેવાયેલ છે, તથા चउत्थभ. त्तिएहि, छट्टभत्तएहिं, अट्टमभत्तिएहिं दसमभत्तिएहिं एवं दुवालस- चउदस - सोलस - अद्धमास-मास - दोमास - तिमास - चउमास - पंचमास - छम्मास भत्तिएहिं " यतुर्थ - लति ने मेड उपवास उरनार छे, षण्डल - मे उपवास ४२नार छे, અઠ્ઠમભક્તિક-ત્રણ ઉપવાસ કરનારા, દસમભક્તિક-ચાર ઉપવાસ કરનારા, એજ प्रभाणु द्वादृश-पांथ उपवास, अतुर्ह छ उपवास, षोडश-सात उपवास, भने
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
66