________________
अर्थ बोधिनी टीका वर्ग ३ पुद्गलपरावर्तवर्णनम् भवन्ति । अनन्तपरमाणनामेकैकस्य परमाणोरनन्तपरावर्तसद्भावेन अनन्तानन्ताः पुद्गल परावर्त्ता एकस्य जीवस्य भवन्ति ।
___एवमनन्तानन्तपुद्गलपरावर्तरूपेभ्यः संसारमहाचक्रपरिवर्त्तनेभ्यो जीवः कदापि शान्ति नोपयाति ।
औदारिकादिसप्तानामन्यतरेण पुनरेकेन केनचिदौदारिकादिना स्वस्ववर्गणायोग्यान् सकललोकवर्तिनः पुद्गलपरमाणून् एकैकं क्रमशः स्पृशति,
औदारिकादिशरीरतया परिणमयति, परिभुज्य२ मुञ्चति स स्पर्शः सूक्ष्मद्रव्यपुद्गलपरावर्तो भवति ।।
इदमत्र तत्वम्-पथमं तावत् औदारिकशरीरेण-औदारिकवर्गणायोग्यान् सर्वान् समस्तलोकवर्तिनः पुद्गलाम् स्पृष्ट्वा २ परिणमय्य २ उपभुज्य २ पुनः माणु के अनन्त पुद्गल परावर्त होने से एकजीव के अनन्तानन्त पुद्गलपरावर्त होते हैं ।
इस प्रकार अनन्तानन्त पुद्गलपरावर्तरूप संसारमहाचक्र के परिभ्रमण से जीव कभी भी शान्ति प्राप्त नहीं कर सकता है।
औदारिक आदि सातों ही का अपने अपने रूपसे अर्थात् औदारिक आदि पने से अपनी अपनी वर्गणा के योग्य समस्तलोकव्याप्त पुद्गलपरमाणुओं को एक एक - करके क्रमशः स्पर्श करना,
औदारिक शरीररूप में परिणमन करना तथा उपभोग कर-कर छोड देना ही सूक्ष्म द्रव्यपुद्गलपरावर्त है ।।
यहाँ तात्पर्य यह है कि-प्रथम औदारिक शरीर द्वारा औदारिक वर्गणा योग्य सकल लोकव्याप्त समस्त पुद्गल-परमाणुओं को અનન્તાનન્ત થાય છે. અનન્ત પરમાણુઓમાં એકેક પરમાણુના અનન્ત પુગલપરાવર્તન થવાથી એક જીવને અનન્તાનન્ત પુદગલપરાવર્ત થાય છે. એટલા માટે આ રીતે અનન્તપુલપરાવર્તરૂપ સંસાર મહાચક્રનાં પરિભ્રમણથી જીવ કદી પણ શાન્તિ પ્રાપ્ત કરી शता नथी.
ઔદ્યારિક આદિ સાતેયનું પિતપતનાં રૂપથી અર્થાત્ ઔદારિક આદિ પણાથી પિતાપિતાની વગણ ચગ્ય સમસ્ત લેકવ્યાપી પુગલ પરમાણુઓને એકેક કરતાં ક્રમથી
સ્પર્શ કરે, ઔદ્યારિક-શરીર-રૂપમાં પરિણમન કરે તથા ઉપભેગ કરી-કરી છેડી દેવે તેજ સૂફમપુદગલપરાવર્ત છે.
અહિં તાત્પર્ય એ છે કે :- પ્રથમ દારિક શરીરથી ઔદારિક-વર્ગણગ્ય સકલલેક–વ્યાપ્ત સમસ્ત પુદ્ગલ-પરમાણુઓને સ્પર્શ કરે, પરિણમન કરે તથા
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર
