________________
___ उपासकदशाङ्गसूत्रे. मक्षु विक्षुब्धचेतास्तानुचितं दण्डयित्वा करुणावरुणालयो राज्ये राजगृहे पित
वत्सर्वत्रामारीमुद्घोष्य दीनजीवानरक्षत् ।। ... अयमेव चम्पाया वर्णको नाम, इतोऽधिकजिज्ञासुभिरौपपातिके कणेहत्यावलोकनीयम् ।
'पुण्णभद्दे' इति, पूर्णभद्रो = दक्षिणयक्षनिकायाधिपतिस्तत्स्वामित्वात्तन्नामकम् , चैत्यम् परितो नानाकुसुमलतामतानहरितभरितोद्यानविलसितं स्थानम् । 'वण्णओ' इति वर्णकः एतद्वर्णनं विस्तरभयादिहानुपन्यस्तमप्यौपपातिकमत्रतोऽवगन्तव्यम् । तत्रेति शेषः ॥ १ ॥ निर्दयता के साथ उसे मार रहे थे। बेचारा बकरा करुण आकोश कर रहा था और कायर दृष्टिसे देख रहा था। महाराज तो यह दृश्य देख कर अत्यन्त क्षुब्ध हुए और उन्होंने कसाइयोंको उचित दन्ड दिया। उन्होंने राजगृहमें और समस्त राज्यमें घोषणा कराकर दीन-हीन प्राणियोंकी रक्षा की थी। ___यही चंपाका वर्णन है । विशेष जिज्ञासुओंको औपपातिक सूत्र में
अच्छी तरह देख लेना चाहिए। ____ इस चंपा नगरी में पूर्णभद्र नामक चैत्य था । पूर्णभद्र दक्षिण यक्षनिकाय का स्वामी है । वही इस चैत्यका स्वामी था, इसलिए इस चैत्य का नाम भी पूर्णभद्र पड़ गया था। चारों ओर विविध प्रकारके फूलों और वेलोंसे हरे भरे उद्यानसे शोभित स्थानको चैत्यकहते हैं । इस चैत्यका वर्णन विस्तार-भयसे यहा नहीं करते अत : औपपातिक सूत्रसे समझ लेना चाहिए ॥१॥ બકરે કરૂણાજનક ચીસો નાંખતે હતું અને ભયભીત દૃષ્ટિથી જોઈ રહ્યો હતે. મહારાજ તો એ દશ્ય જોઈને અત્યંત ક્ષુબ્ધ થઈ ગયા અને તેમણે કસાઈઓને વાજબી શિક્ષા કરી. તેમણે રાજગૃહમાં અને આખા રાજ્યમાં ઘેષણ કરાવીને દીન-હીન પ્રાણએનું રક્ષણ કર્યું હતું
આ ચંપાનું વર્ણન છે. વિશેષ જિજ્ઞાસુઓએ પપાતિક સૂત્રમાં સમ્યક પ્રકારે .
એ ચંપા નગરીમાં પૂર્ણભદ્ર નામનું ચૈત્ય હતું. પૂર્ણભદ્ર દક્ષિણ ચક્ષનિકાયને સ્વામી છે. તે આ ચેત્યને સ્વામી હતા, તેથી તે ચિત્યનું નામ પણ પૂર્ણભદ્ર પડી ગયું હતું. ચારે બાજુએ વિવિધ પ્રકારનાં ફૂલ અને વેલીઓવાળા લીલા છમ ઉદ્યાનથી શોભિત સ્થાનને ચિત્ય કહે છે. તેથી તે પણ ઔપંપાતિક સૂત્રમાંથી સમજી લેવું કે ૧ |
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર
