________________
उपासकदशाये
मूलम् तेणं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावारे समोसरिए । परिसा निग्गया जाव पडिगया ॥७५॥ तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्टे अंतेवासी इंदभूई क्षयोपशमेनावधिज्ञानं समुत्पन्नम् । पौरस्त्ये खलु लवणसमुद्रे पश्च योजनशतानि क्षेत्रं जानाति पश्यति, एवं दक्षिणात्ये पाश्चात्ये च । औत्तरे खलु यावत् क्षुल्लहिमवन्तं वर्षेरपर्यंत जानाति पश्यति, ऊर्ध्वं यावत्सौधर्म कल्पं जानाति पश्यति । भधो यावद् अस्था रत्नमभायाः पृथिव्या लोलुपाच्युतनामकं नरकावासं चतुरशीत वर्षसहस्रस्थितिकं जानाति पश्यति ॥ ७४ ॥
टीका - शुभेन=प्रशस्तेन, अध्यवसायेन=प्राथमिकेन मनोभावविशेषेण, परिणामेन= तदुत्तरकालिकेन मनोभावविशेषेण, लेश्याभिः = चरममनोभावस्वरूपाभिः ॥७४ ||
३४६
टीकार्थ- ' तए णं तस्स ' - इत्यादि पश्चात् आनन्द श्रावकको किसी समय शुभ अध्यवसाय ( पहलेका मानसिक विचार ) से, शुभ परिणाम ( बाद के मानसिक विचार ) से और विशुद्ध होती हुई लेश्याओं ( अन्तिम मनोभावों) से अवधिज्ञानको आवरण करने ( ढकने वाले कमका क्षयोपशम हो जानेसे अवधिज्ञान उत्पन्न हुआ, ( उससे वह आनन्द ) पूर्व दिशामें लवणसमुद्रके अन्दर पांचसौ योजन क्षेत्र जानने और देखने लगा, इसी प्रकार दक्षिण पश्चिममें । उत्तर दिशा में क्षुल्लहिमवन्त वर्षधर पर्वतको जानने और देखने लगा, ऊर्ध्व दिशा में सौधर्मकल्प तक जानने और देखने लगा। अधोदिशामें चौरासी हजार स्थितिवाले लोलुपाच्युत नरकावास तक जानने और देखने लगा || ७४॥
टीकार्थ- 'तए णं तस्स' यछी मानंद श्रावने अध समये शुभ अध्यवसाय (પહેલાંના માનસિક વિચા)થી, શુભ પરિણામ (પછીનેા માનસિક વિચાર)થી અને વિશુદ્ધ થતી લેશ્યાએ (અ ંતિમ મનાભાવેા)થી, અવધિજ્ઞાનને આવણુ કરનાર (ढांडनार) भनि क्षयोपशम थवाथी अवधिज्ञान उत्पन्न थयुं (तेथी ते—मानंह) પૂર્વ દિશામાં લવણુસમુદ્રની અંદર પાંચસે યાજન ક્ષેત્ર જાણવા અને જોવ લાગ્યા; એજ પ્રમાણે દક્ષિણ પશ્ચિમમાં પણ જોવા લાગ્યા. ઉત્તર દિશામાં ક્ષુલ્લ હિમવ'ત વધર પર્વતને જાણવા અને જોવા લાગ્યા. ઊર્ધ્વ દિશામાં સૌધર્માંક૫ સુધી જાણવા અને જોવા લાગ્યા. અધેદિશામાં ચેરાસી હજાર સ્થિતિવાળા લાલુપાચ્યુત નરક સુધી જાણવા અને જોવા લાગ્યા. (૭૪).
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર
