________________
२७०
ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे कर्म कर्तुं प्रवृत्ताः, 'तहेव' तथैव-महासिंहनिष्क्रीडितमपि तद्वदेव भवति-'जहा खुड्डागं' यथा क्षुल्लकं लघुसिंहनिष्क्रीडितं, नवरं विशेषस्तु 'चोत्तीसइमाओ नियत्तए ' चतुस्त्रिंशत्तमाद् निर्वतते-अयमर्थः-चतुर्थभक्तमेकोपवासरूपमादितः कृत्वाऽनुलोमगत्या पूर्वोक्त-क्षुल्लकसिंह निष्क्रीडिततपः क्रमवत् पोडशोपवासरूपचतुस्त्रिंशत्तमपर्यन्तं करोति पुनस्तस्मानिवर्तते प्रत्यावर्तते, तद् यदा-चतुस्त्रिंशत्तमतहेव जहा खुड्डागं नवर चोत्तीसइमाओ नियत्तए एगाए परिवाडिए कालो एगेणं संवच्छरेणं छहिं मासे हिं अट्ठारसहिय अहोरत्तेहिं य समप्पेइ ) हे भदंत ! हम लोग महान् सिंह निष्क्रीडित तपः कर्म करना चाहते हैं। इसके बाद वे स्थविर भगवान् की आज्ञा से महाबल प्रमुख सातों ही अनगार ब्रहत् सिंह निष्क्रीडित तप कर्म करने में प्रवृत्त हो गये। ___यह महासिंहनिष्क्रीडित तप भी क्षुल्लकसिंह निष्क्रीडित तप की ही तरह होता है-परन्तु इसमें इतनी विशेषता रहती है कि इस तप को करने वाला संयमी एक उपवास रूप चतुर्थ भक्त को सर्व प्रथम करता है फिरवह अनुलोम गति से पूर्वोक्त क्षुल्लकसिंह निष्क्रीडित तप कर्म को आराधित करने के क्रम की तरह सोलह उपवास रूप चतुस्त्रिं शत्तम पर्यन्त इस तप को करता है।
बाद में वहां से लौटता है-लौटने का क्रम इस प्रकार है-जब यह
( इच्छामो णं भंते ! महालयं सीहनिक्कीलियं तहेव जहा खुड्डागं नवर' चोत्तीसइमाओ नियत्तए एगाए परिवाडिए कालो एगेणं संबच्छरेणं छहिं मासे हिं अट्ठारसहिय अहोरत्तेहिं य समप्पेइ )
હે ભદંત ! અમે મહાન સિંહનિષ્ક્રીડિત તપ કર્મ કરવા ઈરછી એ છીએ. ત્યાર બાદ સ્થવિર ભગવાનની આજ્ઞાથી મહાબલપ્રમુખ સાતે અનગારી મહાન સિંહ નિષ્ક્રીતિ તપ કર્મમાં પ્રવૃત્ત થઈ ગયા.
મહાસિંહ નિષ્ક્રીડિત તપની વિધિ પણ ક્ષુલક સિંહ નિષ્ક્રીડિત તપની વિધિની જેમજ હોય છે. પણ તેના કરતાં તેમાં એટલી વિશેષતા હોય છે કે આ તપને આચરનાર સંયમી એક ઉપવાસ રૂપ ચતુર્થ ભકતને સૌ પહેલાં આચરે છે ત્યાર બાદ તે અનુલેમ ગતિથી પૂર્વે વર્ણવેલા ભુલક સિંહ નિષ્ક્રીડિત તપઃ કર્મના આરાધન કેમની જેમજ સોળ ઉપવાસ રૂપ ચતુઅિંશત્તમ સુધી આ તપને કરે છે.
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્રઃ ૦૨
