________________
१००
ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे मित्र सदृशवयसः, धान्यसर्षपकाश्च । ' सरिसवया' इत्यस्य द्विविधोऽर्थः सदृशवयसः सर्षपकाचेति । तत्र सदृशवयसो मित्ररूपाः सर्षेपकास्तु धान्यरूपा इति भावः। तत्र खलु ये ते मित्र सदृशवयसः मित्ररूपाः समानवयसस्ते त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः प्रतिबोधिताः तद् यथा-'सहज यया' सहजातकाः समानकालजन्मानः, 'सहवडियया' सह वर्धितकाः समानकाले वृद्धि प्राप्ताः, 'सह पंसुकीलियया' सह पांसुक्रीडितकाः सहैव धूलिक्रीड़ाकारिणश्चेति । वे सर्वे मित्ररूपाः सदृशवयस्काः खलु श्रमणानां निर्ग्रन्थानामभक्ष्याः भोक्तुं न कल्पन्ते । तत्र खलु ये ते धान्यसर्षपदो प्रकारसे प्रज्ञप्त हुआ है-१ मित्रसरिसवय दूसरा धान्य सरिसवय- सरिसवय शब्द की “सदृशवय" और सर्षपक" इस प्रकार संस्कृत छाया होती है। जब सदृशवय-समान आयुवाले मित्रजन -ऐसा छायार्थक “सरिसवय" पद लिया जाता है तब उस पक्ष के अनुसार सरिसवय अभक्ष्य है ऐसा अर्थ बोध होता है तथा सर्षपक छायार्थक जब सरिसवय पद लिया जाता है तब " सरिसवय" भक्ष्य भी है ऐसा अर्थबोध होता है। इसी विषय को अधिक और स्पष्ट करने के लिये सूत्रकार कहते हैं कि- (तत्थ णं जे तं मित्त सरिसवया त्ते तिविहा पन्नत्ता, जहा- सह जायया, सह संवड़ियया, सहपंसुकीलियया ते णं समणाणं निग्गंधाणं अभक्खेया ) इनमें जो मित्र सरिसवय हैं वे तीन प्रकार के प्रज्ञप्त हुए हैं- जैसे सह जातक, सहवर्धितक, सह पांसुक्रीडितक अपने साथ जिनका जन्म हुआ हैं वे सहजातक हैं। अपने साथ २ जो वृद्धि को प्राप्त हुए हैं वे सहवर्धित हैं । तथा जो भित्र, सरिसक्य, २ धान्य, सरिसक्य.' शनी सस्कृत छाय॥ १, सशक्य, અને ૨, સર્ષક બે રીતે થાય છે. જ્યારે સરિસવય ને “શદશવય” ( સરખી આયુષ્ય ધરાવનારા મિત્ર જન ) આ અર્થ ગ્રહણ કરવામાં આવે છે ત્યારે “સરિસવય” અભક્ષ્ય છે આવો અર્થ જણાય છે તેમજ “સરિસય ” પદ સર્ષપક ( સરશિયું ) અર્થમાં લેવાય છે ત્યારે તે ભક્ષ્ય છે આ પણ मथ थाय छे. ४ वातने विशेष २५५८ ४२i सूत्रा२४ । (तत्थण जेत मित्त सरिसवया ते तिविहा पन्नत्ता, तजहा-सहजायया, सहसंवढियया, सहपसुकीलियया तेण समणाण निग्गधाण अभक्खे या ) मा न्यारे सरिसवय શબ્દને અર્થ મિત્ર હોય છે, ત્યારે તેના ત્રણ પ્રકાર સમજવા જોઈએ જેમકે १, सात, २, साधित, मने 3, सडपात. मी साथे જન્મ લેનાર સહજાતક કહેવાય છે. આપણી સાથે મેટા થનાર સહવર્ધિત
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્રઃ ૦૨
