Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 16 Sthanakvasi

SR No.: 006330
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1972
Total Pages: 698
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 41 MB

Page 516

५०२
भगवती सूत्रे
"
कर्मणा स्वात्मसमवेत कर्मणा उत्पद्यन्ते अथवा परकर्मणा परसमवेत कर्मणा समुत्पद्यन्ते ? इति प्रश्नः भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'आयकम्पुणा उज्जेति नो परकम्मुणा उववज्र्ज्जति' भवाद्भवान्तरं गच्छन्तो जीवा आत्मकर्मणा स्वसंपादितकर्मद्वारेव समुत्पद्यन्ते न तु परकर्मणा परसम daकर्म सहकारेण उत्पद्यन्ते स्वसमवेत कर्मण एव उत्पादकत्वात् अन्यथा अन्यदीपकर्मणा अन्योऽपि जायेति इति जगद्वैचित्रयव्यवस्थैव व्याहृता स्यात् न तु इष्ट सा अनुभवागमविरोधादिति । 'ते णं भंते ! जीवा किं आयप्पओगेणं क्या अपनी अश्मा में समवेत हुए कर्म से अपने साथ लगे हुए कर्म से - परभव में उत्पन्न होते हैं अथवा पर में लगे हुए कर्म से उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- 'गोयमा ! आयकम्मुणा उबवज्जंति, नो परकम्मुणा उववज्जंति' हे गौतम ! जीव परभव में जो उत्पन्न होते हैं वे अपने आत्मकर्म से ही वहां उत्पन्न होते हैं - पर के साथ लगे हुए कर्म से वे वहां उत्पन्न नहीं होते हैं। तात्पर्य यही है कि जीव परभव में अपने द्वारा किये गये कर्म के उदय से ही उत्पन्न होते हैं । पर के द्वारा किये गये कर्म की सहायता से उदय से नहीं । यदि ऐसा होने लगे तो फिर यह जो जगत् की विचित्रता है उसका लोप ही हो जायगा। क्यों कि हर एक कोई हर एक के कर्म की सहायता से उत्पन्न हो जायगा, परन्तु ऐसा तो होता नहीं है, इसलिये अपने कर्म की सहायता से ही जीव परभव में उत्पन्न होता है । यही बात अनुभव પેાતાના આત્મામાં ઉત્પન્ન થયેલા ક્રમÖથી-અર્થાત પેાતાની સાથે લાગેલા કર્મોથી પરભવમાં ઉત્પન્ન થાય છે અથવા ખીજામાં લાગેલા કર્મોથી उत्पन्न थाय छे ? या प्रश्नना उत्तरमा अनुश्री : छे ! - 'गोयमा ! आयकम्मुणा उबवज्जति नो परकम्मुणा उववज्जंति' डे गौतम ! व पलवमां ने ઉત્પન્ન થાય છે. તે આત્મકમથી જ ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે.—પરની સાથે લાગેલા ક્રમથી તેઓ ત્યાં ઉત્પન્ન થતા નથી. આ કથનનું તાપય એ છે કેજીવ પરભવમાં પાતે કરેલા કર્માંના ઉદયથી જ ઉત્પન્ન થાય છે. બીજાએ કરેલા કર્મોની સહાયતાથી-ઉદયથી ઉત્પન્ન થતા નથી. જો બીજાની સહાયતાથી ઉત્પન્ન થવા લાગે તેા પછી જે આ જગતની વિચિત્રતા છે, તેના લાપ જ થઈ જાય કેમકે દરેક કોઇના પણ ક્રમની સહાયતાથી ઉત્પન્ન થઈ જશે પરંતુ તેમ થાતું જોવામાં આવતું નથી. તેથી ક્રમ'ની સહાયતાથી જ જીવ પરભવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એજ વાત અનુભવવામાં આવે છે. અને માગમ પણ એજ કહે છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬