________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका रा०२५ उ.७ सू०९ प्रायश्चित्तप्रकारनिरूपणम्
રા
भावावमोदरिका । सा एषा अवमोदरिका । अथ का सा भिक्षाचर्या भिक्षाचर्या अनेकविधा प्रज्ञाता, तद्यथा द्रव्याभिग्रह चरकः, यथपपातिके यावत् शुद्वैषणिकः, संख्यादत्तिकः । सा एषा भिक्षाचर्या । अथ कोऽसौ रसपरिश्यामः, रसपरित्यागोऽनेकविधः प्रतप्तः, तद्यथा निर्विकृतिकः प्रणीतरसविवर्जकः यथपपातिके यावत् रूक्षाहारः, सोऽयं रसपरित्यागः । अथ कोऽसौ कायक्लेशः, कायक्लेशोऽनेकविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा - स्थानातिदः स्थानातिगो वा, उत्कुटुकासनिकः यथोपपातिके यावत् सर्वगात्रप्रतिकर्म विभूवाविममुक्तः सोऽसौ कायक्लेशः, अथ का सा प्रतिसंलीनता, प्रतिसंलीनता चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा इन्द्रिपतिसंलीनता कषायमतिसंकीनता योगप्रति संलीनता विविक्तशयनासन सेवनता । अय का सा इन्द्रियप्रति संलीनता इन्द्रियमतिसंलीनता पश्चविधा मज्ञप्ता, तयथा - श्रोत्रेन्द्रियविषयप्रचारनिरोधो वा श्रोत्रेन्द्रियविषयप्राप्तेषु वा, अर्थेषु रागद्वेषविनिग्रहो वा, चक्षुरिन्द्रिय० एवं यावत् स्पर्शनेन्द्रियविषयमचारनिरोधो वा स्पर्शनेन्द्रियविषयप्राप्तेषु अर्थेषु रागद्वेषविनिग्रहो वा सैपा इन्द्रियमतिसंलीनता । अथ का सा कषायप्रति संलीनता - कषायमतिसंलीनता चतुर्विधा मज्ञप्ता तद्यथा क्रोधोदयनिरोधो वा उदयप्राप्तस्य वा क्रोधस्य विफलीकरणम् एवं यावत् लोभोदय निरोधो वा उदयप्राप्तस्य वा लोभस्य विफलीकरणम् । सैषा कषायप्रतिसंलीनता । अथका सा योगप्रति संलीनता, योगप्रतिसंलीनता त्रिविधा मज्ञप्ता तद्यथा - अकुशलमनो निरोधो वा कुशलमन उदीरणं वा, मनसो वा एकत्रीभावकरणम् अकुशलवचो निरोधो वा कुशलत्रच उदीरणं वचसा वा एकत्रीभावकरणम् अथ का सा कायप्रति संलीनता कायप्रति संलीनता यत् खलु सुसमाहित मशान्तसंहत पाणिपादः कुर्म इव गुप्तेन्द्रियः अलीनः प्रलीनस्तिष्ठति सैषा कायपतिसंलीनता, सैषा योगप्रति संलीनता । अथ का सा विविक्तशयनासनसेवनता ? विविक्तशयनासन सेवनता यत्खलु आरामेषु वा उद्यानेषु वा यथा सोमिलोद्देशके यावत् शय्यासंस्वारकमुपसंपद्य खलु विहरति । सैषा विविक्तशयनासन सेवनता, सेवा प्रतिसंलीनता, तदेतत् बाह्य तपः १ ॥ ०९ ।।
सामाचारी के विशेषरूप ही प्रायश्चित्त आदि होते हैं । अतः अब सूत्रकार प्रायश्चित्तादि का कथन करते हैं- 'दसविहे पायच्छिते पद्मते' इत्यादि सूत्र ९ ।
સામાચારીના વિશેષ રૂપ જ પ્રાયશ્ચિત્ત વિગેરે હાય છે. તેથી હવે સત્રद्वार प्रायश्चित विशेरेतुं उन रे छे. 'दसविहे पायच्छित्ते पन्मते' त्यिाहि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
