________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.७ सू०३ त्रयोदशगतिद्वारनिरूपणम् ३०९ सामायिकसं यतस्यपि गमनं द्रष्टव्यम् तथाहि-हे गौतम ! कालं कृत्वा देवेषु समु. त्पद्यमानो न भवनवासिषु समुत्पद्यते न वा ज्योतिष्केषु वैमानिकदेवलोकेषु समुत्पद्यते वैमानिकेषु समुत्पद्य पानो जघन्येन सौधर्मे कल्पे समुत्पद्यते उत्कर्षेण तु अनुत्तरविमानेषु समुत्पद्यते इति । एवं छेदोवद्यावणिए वि' एवं छेदोपस्थाप. नीयसंयतोऽपि कालं कृत्वा देवलो केषु समुत्पयते तत्रापि न भवनवासिदेवेषु न वा वानव्यन्तरेषु न वा ज्योतिष्केषु किन्तु वैमानिकेषु समुत्पयते तत्रापि जघन्येन सौधर्मकल्पे उत्कर्षणानुत्तरविमाने इति । 'परिहारविमुद्धिए जहा पुगए' परिहार के प्रकरण के जैसा ही सामायिकसं यत का भी कथन समझना चाहिये । जैसे-हे गौतम ! काल करके देवों में उत्पन्न होता हुआ वह सामायिक संयत भवनवासियों में उत्पन्न नहीं होता है १ ज्योतिष्कों में उत्पन्न नहीं होता है वानव्यन्तरों में उत्पन्न नहीं होता है। किन्तु वैमानिकों में उत्पन्न होता है वैमानिको में उत्पन्न होने पर भी वह जघन्य से सौधर्मदेवलोक में उत्पन्न होता है। उत्कृष्ट से अनुत्तर विमानों में उत्पन्न होता है । इत्यादि ‘एवं छेदोवट्ठावणिए वि' इसी प्रकार छेदोपस्थापनीयसंयत भी काल करके देवलोकों में ही उत्पन्न होता है। परन्तु वहां पर भी वह भवनवासियों में अथवा वानव्यन्तरों में अथवा ज्योतिष्कों में उत्पन्न नहीं होता है किन्तु वैमानिकदेवों में ही उत्पन्न होता है । वैमानिक देवों में भी यह जघन्य से तो प्रथम सौ. धर्म देवलोक और उत्कृष्ट से अनुत्तर विमानों में उत्पन्न होता है। इत्यादि । 'परिहारविसुद्धिए जहा पुलाए' परिहारविशुद्धिक का कथन પ્રકરણના કથન પ્રમાણે જ સામાયિક સંવતનું કથન પણ સમજી લેવું. જેમકે હે ગૌતમ! કાળ કરીને દેવેમાં ઉત્પન્ન થનારે તે સામાયિક સંયત ભવનપતિમાં ઉત્પન્ન થતું નથી. જ્યોતિષ્કમાં ઉત્પન્ન થતું નથી. વાનધ્યન્તરોમાં પણ ઉત્પન્ન થતો નથી. પરંતુ વૈમાનિકમાં તે ઉપન્ન થાય છે. વૈમાનિકમાં ઉત્પન્ન થવા છતાં પણ તે જઘન્યથી સૌધર્મ દેવલેકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. उत्कृष्टथी अनुत्त२ विमानामा उत्पन्न थाय छे. 'एवं छेदोक्ट्रावणिए वि' सेकस પ્રમાણે છેદપસ્થાપનીય સંયત પણ કોલ કરીને દેવકમાંજ ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ દેવામાં પણ તે ભવનપતિ. અથવા વાનવ્યન્તર, અથવા જ્યોતિષ્ક દેવામાં ઉત્પન્ન થતા નથી. પરંતુ વૈમાનિક દેવોમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે. તથા વિમા. નિક દેવમાં પણ તે જઘન્યથી પહેલા સૌધર્મ દેવલોક અને ઉત્કૃષ્ટથી અનુतविमानामा उत्पन्न थाय छे. त्याहि परिहारविसुद्धिए जहा पुलाए' परि. હારવિશુદ્ધિક પુલાકના કથન પ્રમાણે સમજવા. પરિહારવિશુદ્ધિક જઘન્યથી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
