________________
३१०
भगवतीस्त्रे विशुद्धिको यथा पुलाकः, हे भदन्त ! परिहारविशुद्धिकसंयतः कालं गतः सन् का. गति गच्छति गौतम ! देवगति गच्छति हे भदन्त ! कतमस्मिन् देवलोके समुत्पछते ? गौतम ! न भवनवासिषु न वा वानव्यन्तरेषु न वा ज्योतिष्केषु किन्तु वैमानिकेषु तत्रापि जघन्येन सौधर्मे कल्पे उत्कर्षेण सहस्रारे कल्पे इनि 'मुहुमसंपराय जहा गियंठे' मूक्ष्म संपरायो यथा निर्ग्रन्थः, निर्ग्रन्थवदेव ज्ञातव्यः सूक्ष्मसंपराएः, तथा हि सूक्ष्मसम्परायः खलु भदन्त ! कालगतः सन् कुत्र कां गतिं गच्छति ? गौतम ! देवगति गच्छति, देवगति गच्छन् कुत्र भवनवास्यादिषु गच्छति ?, गौतम ! न भवनवासिप्रभृतिषु किन्तु वैवानिकेषु समुत्पद्यते वैमानिकेषु समुत्पद्यमानोऽजघन्यानुस्कर्षस्थित्या अनुतरविमानेष्वेवोत्पद्यत इति । 'अहक्खाए पुच्छा' यथा. रख्यातसंयतः खलु भदन्त ! कालगतः सन् कां गतिं गच्छति इति पृच्छा-मश्ना, पुलाक के समान करना चाहिये, जैसे परिहार विशुद्धिक जघन्य से सौ. धर्म कल्प उत्कृष्ट से सहस्रारकर में उत्पन्न होता है। 'सुहमसंपराए जहा णियंठे' सूक्ष्मसंपरायसंयत निग्रंन्य के प्रकार से जानना चाहिये अर्थात् यह सूक्ष्मसंपरायसंयत काल करके हे भदन्त ! कहां उत्पन्न होता है ? तष उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-हे गौतम ! यह काल करके देवगति में ही उत्पन्न होता है। देवगति में भी भवनवासी, वानव्यन्तर ज्योतिष्क इनमें उत्पन्न नहीं होता है। किन्तु वैमानिक देवों में ही उत्पन्न होता है। वैमानिको में भी यह अजघन्य अनुस्कृष्ट स्थिति से केवल अनुत्तर विमानों में उत्पन्न होता है । 'अहवखाए पुच्छा' हे भदन्त ! यथाख्यातसंयत्त मरण करके कहां उत्पन्न होता है ? उत्तर में प्रभुश्री
सीधम८५ मन टथी सना२ ४६५मा उत्पन्न थाय छे. 'सुहुम. संपराए जहा णियठे' सूक्ष्मस ५२य संयत अन यथाण्यात सयत નિગ્રંથ પ્રમાણે સમજવા, અર્થાત્ એ બને કાળ કરીને હે ભગવાન કયાં ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રમાણેના ગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ! તે બને કોલ કરીને દેવગતિમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે. અને દેવગતિમાં પણ ભવનવાસી વનવ્યન્તર, જતિષ્ક એ દેવેમાં ઉત્પન્ન થતા નથી. પરંતુ વૈમાનિક દેવામાં જ ઉત્પન્ન થાય છે. તથા વૈમાનિકમાં પણ તેઓ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ વિના અનુત્તર વિમાનમાં જ ઉત્પન્ન थाय छे. 'अहक्खाए पुच्छो' ७ सन् ययाज्यात सयत ॥ ४शन यां ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ ! તે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
