________________
३०६
भगवती सूत्रे
यदि अवसर्पिणीकाले भवेतदा किं सुवमसुषमाकाले भवेत् १ सुषमाकाले भवेत् २ सुष्षमदुष्षमाकाले भवेत् ३ दुष्षमसुषमाकाले भवेत् ४ दुष्पमाकाले भवेत् ५ दुष्षमदुष्पमाकाले वा भवेत् ६, गौतम ! जन्मापेक्षया नो सुषमसुषमा काले भवेत् १ नो सुषमाकाछे भवेत् २ किन्तु सुषमदुष्पमाकाले भवेत् ३ दुबसुषमाकाले वा भवेत् ४ नो दुष्पमाकाले भवेत् ५ नो दुष्यमदुष्पमाकाले भवेत् ६ | सदभावापेक्षया तु नो सुवमसुषमाकाले भवेत् नो वा सुषमाकाले भवेत् किन्तु सुषमदुष्षमा काले भवेत् दुधम सुषमाकाले वा भवेत् दुषमाकाले भवेत् नो दुष्षमदुष्वमाकाले भवेदिति । 'उरूपप्पिणीकाले वि जहा पुलाओ' उत्सजैसा जानना चाहिये । जैसे-जब गौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा हे भदन्त यदि परिहार विशुद्धिक संघत अवसर्पिणीकाल में होता है तो क्या वह सुषमसुषमाकाल में होता है १ १ अथवा सुषमाकाल में होता है २१ अथवा सुषम दुःखम काल में होता है ३ ? अथवा दुष्पमसुषमाकाल में होता है ४ ? अथवा दुष्माकाल में होता है ५ ? अथवा दुष्षमदुषमाकाल में होता है ६ ? उत्तर में प्रभुश्री ने कहा- हे गौतम! जन्म की अपेक्षा वह सुषमसुषमाकाल में नहीं होता है ? सुषमाकाल में नहीं होता है किन्तु सुषमदुष्षमाकाल में होता है । दुष्षमसुषमाकाल में होता है। दुष्षमाकाल में और दुष्षमदुष्षाकाल में वह नहीं होता है । तथा सद्भाव की अपेक्षा से तो वह सुषमसुषमाकाल में नहीं होता है। सुषमाकाल में भी नहीं होता है किन्तु सुषमदुष्षमाकाल में होता है। दुष्षमसुषमाकाल में होता है। दुष्पमाकाल में भी होता है। किन्तु दुष्षमदुष्षमाकाल में नहीं होता જેમકે-જયારે ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એવું પૂછ્યું કે હે ભગવન્ જો રિહાર વિશુદ્ધિક સંયત અવસર્પિણુી કાળમાં ઢાય છે, તે શું તે સુષમ સુષમા કાળમાં હોય છે? ૧ અથવા સુષમા કાળમાં હાય છે? ૨ અથવા સુષમ દુષ્ટમ કાળમાં હાય છે ?૩ અથવા દુ:ખમા કાળમાં ડૅાય છે ? ૪ અથવા દુષ્પમ સુષમા કાળમાં હોય છે? ૫ અથવા દુષ્પમ દુખમા કાળમાં હાય છે?
આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ! જન્મની અપેક્ષાથી તે સુષમ સુષમા કાળમાં હાતા નથી. સુષમા કાળમાં પણ હાતા નથી. પરંતુ સુષમ દુખમા કાળમાં હોય છે, તથા દુષ્પમ સુષમા કાળમાં હોય છે. તથા દુખમા કાળમાં અને દુમ દુખમા કાળમાં પણ તે હાતા નથી. તથા સદૂ" ભાવની અપેક્ષાથી પણ તે સુષમ સુષમા કાળમાં હાતા નથી. સુષમા કાળમાં પણ હાતા નથી, પરંતુ સુષમ દુખમા કાળમાં ડૅાય છે. દુખમાં સુષમા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
