________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१ सू०८ श० षष्ठपृथ्वीगतजीवानामुदिकम् ५२९ इत्यादिषु 'तस्स वि तिसु वि गमएस एम चेव लद्धी' त्रिष्वपि चतुर्थपश्चमषष्ठेषु गमकेषु एषेव लब्धिः चतुर्थादिगमत्रयं यथा-'सो चेव अप्पणा जहन्नकाल टिइओ जाओ१,(४) ४सो चेव जहन्नकाल हि एसु उववन्नो२,(५) सो चेव उककोसकाल. द्विइएसु उववन्नो३,(६) स एव आत्मना जघन्यकालस्थितिको जातः१,(४) स एक जघन्यकालस्थितिकेषु उत्पन्नः२,(५) स एव उत्कृष्टकालस्थितिकेषु उत्पन्न: ३,(६) इतिच्छाया। स्वयं जघन्यकाल स्थितिका शर्करामभायामुत्पशेत इति एको. गमः१ । स्वयं जघन्यकालस्थितिको जघन्यकालस्थितिकशर्करामभानारकेषत्पद्येत इति द्वितीयो गमः२ । स्वयं जघन्यकालस्थितिका उत्कृष्टकालस्थितिक शर्कराममा नारकतयोस्पद्यत इति तृतीयो गमः३। तदेतत् त्रिनपि चतुर्थपञ्चमषष्ठेषु जमेषु औधिकगमत्रयवदेव परिमाणसंहननादिप्राप्तिरूपा लब्धिः समानैव ज्ञातव्या, सर्व परिमाणसंहननादिकम् औधिकवदेव ज्ञातव्यम् । औधिकगमा पेक्षया यद्वैलक्षण्यम् तत् स्वयमेव सूत्रकारो दर्शयति-'णवरं' इत्यादि, तीनों गमों में यहीं पूर्वोक्त वक्तव्यता कह लेनी चाहिये, वे तीन गम इस प्रकार के हैं-स्वयं वह जघन्यकाल की स्थिति वाला है, और शर्करा प्रभा में उत्पन्न होता है १५'४ स्वयं जघन्य काल की स्थितिवाला है और वह जघन्य काल की स्थिति वाले शर्करा प्रभा के नारक में उत्पन्न होता है २(५) स्वयं जघन्य काल की स्थिति वाला है और वह उत्कृष्ट काल की स्थिति वाले शर्करा प्रभा के नैरयिकों में उत्पन्न होता है ३ ६) इस प्रकार इन पांच छह मात तीनो गमों में औधिक गमत्रय के जैसा ही परिमाण संहनन आदि की प्राप्ति रूप लब्धि समान ही जाननी चाहिये अर्थात् यहां समस्त परिमाण संहनन आदिक सष औधिक गम के जैसे ही कह लेना चाहिये, परन्तु औधिक गम की अपेक्षा जो भिन्नता हे કથન જ કહી લેવું જોઈએ. અર્થાત્ સ્વયં તે જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળે છે. અને શકરા પ્રભામાં ઉત્પન થાય છે. એ પ્રમાણેના આ પહેલે ગમ કહ્યો છે ?
પિતે જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળે છે. અને તે જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળા શર્કરપ્રભા પૃથ્વીના નારકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. જે પોતે જઘન્ય કાળની સ્થિતિ વાળે હોય અને તે ઉત્કૃષ્ટ કાળની સ્થિતિવાળા શર્કરા પ્રભા પૃથ્વીના નૈરચિકેમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ૩ એ રીતે ત્રણે ગમેમાં ઓઘિકના ત્રણ ગમો પ્રમાણે જ પરિમા, સંહનન વિગેરેની પ્રાપ્તિ રૂ૫ લબ્ધિ પ્રમાણેજ સમજવું. અર્થાત્ અહિયાં પરિમાણ, સંહનન વિગેરે તમામ ઓઘિક ગામમાં કહ્યા અનુસાર કહેવા જોઈએ. પરંતુ ધિકગમ કરતાં આ કથનમાં જે જુદાપણુ છે.
भ० ६७
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૪
