________________
मैन्द्रका टीका श०२० उ०६ सू०२ अकायिकजीव परिणाम निरूपणम् २७ अंतरा समोहर' एवं प्रथमद्वितीययोः रत्नप्रभाशर्करापृथिव्योरन्तरा-मध्ये अकायिको जीवः समवहतो - मारणान्तिकसमुद्यातं कृतवान्, 'जाव ईसीपभाराए उबवायच्ची' यावत् ईपत्मामारायाम् उपपातयितव्यः, मारणान्तिकसमुद्वातं कृत्वा योऽष्कायिको जीवः सौधर्मादारभ्य ईषत्प्राग्भारापृथिवीपर्यन्तमुत्पत्ति योग्यो विद्यते स किं प्रथममाहरति पश्चादुत्पद्यते अथवा पूर्वमुत्पद्यते सौधर्मकल्पाद पचादाहरतीति प्रश्नः, यदि देशतो मारणान्तिकसमुद्घातं करोति तदा प्रथममाहरति पश्चादुत्पद्यते, सर्वतः मारणान्तिकसमुद्धातं करोति तदा पूर्वमुत्पद्यते पश्चादाहरति इत्येवमुमयमपि संभवति, मारणान्तिकसमुद्धा -
-
पढमदोच्चाणं अंतरा समोहए' इसी प्रकार से कोई अच्कायिक जीव प्रथम द्वितीय पृथिवी के मध्य में मरण समुद्घात करता है और वह मरणसमुद्घात करके वह यावत् ईषत्प्र ग्भारा पृथिवी में सौधर्म देवलोक से लेकर ईषम्प्राग्भारा पृथिवीपर्यन्त स्थानों में उत्पत्ति योग्य है तो ऐसा वह अकायिक जीव क्या पहिले आहार ग्रहण करता है और बाद में उत्पन्न होता है ? या पहिले सौधर्मकल्पादि में उत्पन्न होता है और बाद में आहार ग्रहण करता है ? तो इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं - यदि उस पृथिवीकायिक जीव वहाँ पर एकदेश से मारणान्तिक समुद्घात किया है तो ऐसा वह जीव वहां पहिले आहार ग्रहण करता है । और बाद में वहां उत्पन्न होता है और यदि वह सर्वरूप से वहां मारणान्तिक समुद्घात करता है तो वह उत्पन्न होता है और बाद में वह आहार ग्रहण करता है । इस प्रकार देश और सर्वरूप
पढमदोच्चाणं अंतरा समोहए' या रीते हैं। सच्छायि छव पडेसी અને ખીજી પૃથ્વીની મધ્યમાં મરણુસમુદ્લાત કરે છે, અને તે મરણુસમુદ્દાત કરીને યાવત ઇષપ્રાભારા પૃથ્વીમાં–સોધમ દેવલાકથી લઇને ઇષત્પ્રાગ્મારા પૃથ્વી સુધીના સ્થાનેામાં ઉત્પત્તિને ચાગ્ય બન્યા હાય છે, એવા તે અપ્સાયિક જીવ શું પહેલાં આહાર ગ્રહુણ કરે છે ? અને તે પછી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા પહેલાં સૌધમ કલ્પ વિગેરેમાં ઉત્પન્ન થઈને તે પછી આહાર ગ્રહણ કરે છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-જો તે પૃથ્વિ કાયિક જીવ ત્યાં એકદેશથી મારણાન્તિકસમુધાત કરે છે, તે એવા તે જીવ પહેલાં ત્યાં ઉત્પન્ન થઇ જાય છે. અને તે પછી આહાર ગ્રહણ કરે છે. અને જો તે સરૂપથી ત્યાં મારાન્તિકસમુધાત કરે છે તે તે પહેલાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
