________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२२ व. ५ गुच्छजातीय वनस्पतिमूलगतजीवोत्प०नि० ३०९ जीवकः, 'मणोज्जे' मनोज्ञः० इत्यादि । 'जहा प नवणाए पढमपदे' यथा प्रज्ञापनायाः प्रथमपदे ' गाहाणुसारेणं' गाथानुसारेण 'जाव' यावत् 'णवणीइया कुंद महाजाईणं' नवनीतिका कुन्दमहा जातीनाम् प्रज्ञापनायाः प्रथमपदोक्त 'नवमालिय कोरंटयबंधुजी गणोज्जे' इत्यादिगाथात आरभ्य कुन्दमहाजातिकपर्यन्तानां गाथानयोक्तानाम् 'एसि णं एतेषाम् उपरोक्तानां गुलनजातीयवनस्पतीनां खल्ल 'जे जीवा मूलत्ताए वक्कमंति' ये जीवा मूलतया - मूलस्वरूपेण अवक्रामन्ति - समुत्पन्ना भवन्ति ते जीवाः कुतः - कस्मात् स्थानादागत्य समुत्पद्यन्ते इति प्रश्नोत्तरादिरूपाः ' एवं एत्थ वि' एवनत्रापि एत्रम् - पूर्वोपदर्शितप करणादिवदेव अत्रापि पञ्चवर्गेऽपि मूलादीया दसउद्देसगा' मूलादिकाः मूलकन्द स्कन्धत्वशाखापवालपत्रपुष्पफलवीजान्ता दशोदेशकाः, 'निरवसेसं जहा साली' निरवशेषं' यथा शालीनाम्, यथा एकविंशतितमशतके शालिवर्गे दशोदेशकाः कथिता स्तथा
टीकार्थ- गौतम स्वामी प्रभु से इस सूत्र द्वारा ऐसा पूछ रहे हैंहे भदन्त ! सेरियक - श्वेतपुष्प, नवमालिका, कोरंटक, बंधुजीवक, मनोज्ञ इत्यादि समस्त नाम प्रज्ञापना सूत्र में कही गई प्रथमपद की गाथा के अनुसार यावत् नलिनीकुंद एवं महाजातितक जानना चाहिये ये सब नाम वहां प्रज्ञापना के प्रथम पद में कथित 'नवमालिय कोरंटय बंधु जीवगमणोजे' इत्यादि गाथा से लेकर 'णवणीइया कुंदमहाजाईणं' इस गाथा तक कहे गये हैं-सो हे भदन्त ! इन उपर्युक्त गुल्म जातीय वनस्पतियों के मूलगत जो जीव हैं वे वहां कहां से आकरके उत्पन होते है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-' एवं एत्थ वि मूलादीया दस उद्देगा निरवसेसं जहा सालीणं' हे गौतम! यहां पर भी मूलादिक दश उद्देश शालिवर्ग के जैसा कहना चाहिये अर्थात् जिस प्रकार से
ટીકાથ—ગૌતમ સ્વામી પ્રભુને આ સૂત્ર દ્વારા એવુ પૂછે છે કે-૪ ભગવાન સેરિયક-શ્વેતપુપ, નવમાલિકા, કારટક, બધુજીવક, માસ વગેરે સઘળા નામેા પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં કહેલ પહેલા પદ્મની ગાથા પ્રમાણે યાવત્ નલિની દ તથા મહાતિ સુધી સમજવા. આ બધા નામેા ત્યાં પ્રજ્ઞાપનાના पडेला पहलां उडेल 'णवमा लिय कोटय बंधुजीवग मणेोजे' इत्याहि गाथाथी बने 'णवणीइया कुंछ महाजाईणं' या गाथा सुधी उडे छे. तो हे भगवान् આ ઉપર કહેલ ગુલ્મ જાતના વનસ્પતિયાના મૂળમાં રહેલા જે જીવા છે, તેઓ ત્યાં કચાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે छे- एवं एत्थ वि मूलादीया दस उद्देसगा निरवसेस ं जहा सालीणं' हे गौतम! અહિ' પણ મૂળ વગેરે દસ ઉદ્દેશા શાદી વર્ગ પ્રમાણે કહેવા અર્થાત્ જે રીતે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
