________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सु०२ पुद्गलस्य वर्णादिमत्वनिरूपणम् ६२७ निद्धा देसे लुक्खे' देशः शीतो देशा उष्णाः देशाः स्निग्धाः देशो रूक्ष इति सप्तमः 'देसे सीए देसा उसिणा देसा निद्धा देसा लुक्खा' देशः शीतो देशा उष्णाः एक देश में शीत हो सकता है अन्य देश उसके उष्णस्पर्शवाले हो सकते हैं एकदेश उसका स्निग्धस्पर्शवाला हो सकता है और अनेक देश उसके रूक्ष स्पर्शवाले हो सकते हैं यहां द्वितीयपद में और चतुर्थ पदमें अनेकवचनता प्रकट की गई है सो उसका कारण ऐसा है कि शीतस्पर्शवाले प्रदेश में रूक्षता भी रह सकती है तथा स्निग्ध स्पर्शवाले प्रदेश में उहणता भी रह सकती है इसीलिये इन दोनों पदों के आश्रय स्थान अपने विवक्षित प्रदेश के अतिरिक्त भी हैं 'देसे सीए देसा उसिणा देसा निद्धा देसे लुक्खे' ऐसा यह सातवां भंग है इसमें द्वितीय और तृतीय पद में बहुवचनान्तता प्रकट की गई है इसके अनुसार वह अपने एकदेश में शीत हो सकता है अनेक देशों में उष्णस्पर्शवाला हो सकता है अनेक देशों में स्निग्ध स्पर्शवाला हो सकता है और एकदेश में रूक्ष स्पशवालो हो सकता है ऐमा कहा गया है इन दो पदों में बहुवचन करने का यह कारण है कि उष्णता रूक्षस्पर्शवाले प्रदेश में भी रह सकती है और शीतस्पर्शवाले प्रदेश में भी स्निग्धता रह सकती है 'देसे सीए देसा उसिणा देसा निद्धा देसा लुक्खा' यह आठवां भंग है इसमें द्वितीय पद में तृतीय पद में और चतुर्थ पद में હોઈ શકે છે. તેમજ અન્ય દેશમાં ગરમ સ્પર્શવાળ હોય છે. કોઈ એક દેશમાં સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળો તથા અનેક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. અહિયાં બીજા પદમાં અને ચોથા પદમાં અનેકપણુ બતાવેલ છે. તેનું કારણ એ છે કે-ઠંડાપવાળા પ્રદેશમાં રૂક્ષપણુ પણ રહી શકે છે. અને સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળા પ્રદેશમાં ઉષ્ણપણુ પણ રહી શકે છે. તેથી આ બંને પોતાના આશ્રય સ્થાનથી जी२ ५५ २ छ तभ यु' छे. मा शत छछो म ह्यो छे. 'देसे सीए देसा उसिणा देसा निद्धा देसे लुक्खे' मा सातभा सभा भी मन त्रीन પદમાં બહુવચન કહેલ છે. તે પ્રમાણે તે ચાર પ્રદેશી સ્કંધ પોતાના એક દેશમાં ઠંડાસ્પર્શવાળ હોય છે. અનેક દેશોમાં ઉષ્ણુપર્શવાળ હોઈ શકે છે. તથા અનેક દેશોમાં સ્નિગ્ધસ્પર્શવાળ હોય છે. અને એકદેશમાં રસ સ્પર્શવાળ હોય છે તેમ કહ્યું છે. અહીંયાં બીજા અને ત્રીજા પદને બહુવચનથી કહેવાનું કારણ એ છે કે-ઉષ્ણુતા રૂક્ષસ્પર્શવાળા પ્રદેશમાં પણ રહી શકે છે. અને ઠંડા સ્પર્શવાળા પ્રદેશમાં પણ સિનગ્ધતા રહી શકે છે. આ शत मा सातमा म ४ो छ. ७ 'देसे सीए देसा उसिणा देसा निद्धा देसा लुक्खा' मम मम मामi wlon भने त्रीon सन याया ५६wi
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૩
