________________
३२६
भगवतीसूत्रे हे गौतम ! 'सबथोवा दीवकुमारा तेउलेस्सा' सर्वस्तोका द्वीपकुमाराः तेजोलेखाः सर्मापेक्षया तेजोलेश्यावन्तो द्वीपकुमारा अल्पा इत्यर्थः, तदपेक्षया 'काउ. लेस्सा असंखेज्जगुणा' कापोतिकलेश्या असंख्येयगुणाः, तेजोलेश्यापेक्षया कापोनिकलेश्यावन्तो द्वीपकुमारा असंख्येयगुणा अधिका इत्यर्थः । 'नीललेस्सा विसेसाहिया' नीललेश्या विशेषाधिका कापोतिकलेश्यावद् द्वीपकुमारापेक्षया नीललेश्यावन्तो द्वीपकुमारा अधिका इत्यर्थः 'कण्हलेस्सा विसेसाहिया' कृष्ण
श्याः विशेषाधिकाः नीललेश्यायुक्तद्वीपकुमारापेक्षयापि कृष्णलेश्यावन्तो द्वीपकुमारा विशेषाधिका इति, तदयं निष्कर्षः सर्वतोऽधिकाः कृष्णलेश्यावन्ता, ततोन्यूना नीललेश्यावन्तः तदपेक्षयाऽल्याः कापोतिकलेश्यावन्तः, ततोऽपि अल्पाः तेनोलेश्यावन्तः इति परम्परया सर्वस्तोकत्वं तेजोलेश्यावतामिति, उक्तम् हैं ? इसके उत्तरमें प्रभु कहते हैं- गोयमा ! 'सव्वस्थो वा दीवकुमारा तेउलेस्सा' सबकी अपेक्षा बहुत कम तेजोलेश्यावाले द्वीपकुमार है, इनकी अपेक्षा 'काउलेस्ता असंखेज्जगुणा 'कापोतिकलेश्यावाले दीपकुमार असंख्यातगुणित हैं। 'नीललेस्सा विसेसाहिया' नीललेश्यावाले दीप. कुमार कापोतिकलेश्यावाले द्वीपकुमारों की अपेक्षा विशेषाधिक हैं। 'कण्हलेस्सा विसेसाहिया' 'नीललेश्या युक्त दीपकुमारों की अपेक्षा भी कृष्णलेश्यावाले द्वीपकुमार विशेषाधिक हैं । निष्कर्ष इस का ऐसा हैसब से अधिक कृष्णलेश्यावाले द्वीपकुमार हैं इनसे कम नीललेश्याघाले दीपकुमार हैं। इनकी अपेक्षा अल्प कागेतिक लेश्यावाले दीपकुमार हैं। और इन से भी अला तेजोवेश्यावाले दीपकुमार हैं। इस प्रकार परम्परा से सब से कम तेजोलेश्यावाले हैं। अतः 'सव्यत्यो पा दीवकुमारा ते उलेस्सा' ऐसा कहा है। है शीतम "सव्वत्थो वा दीवकुमारा तेउलेस्सा" यानी अपेक्षा बीमार ५९ साछी वेश्यावाणी छे. तनाथी "काउलेसा असंखेज्जगुणा" पात अश्यापाद्वीपमा२ असभ्यात गण। छे. "नीरलेस्सा विसेसाहिया" नाव सेश्या५ भाथी विशेषाधि छ. "कण्हलेस्सा विसेसाहिया' नीत લેશ્યાવાળા દ્વીપકુમારોથી પણ કૃષ્ણ લેશ્યાવાળા દ્વીપકુમારો વિશેષાધિક છે. આને સાર એ છે કે બધાથી કૃષ્ણ લેશ્યાવાળા દ્વીપકુમાર અધિક છે. તેનાથી ઓછા નલલેશ્યાવાળા દ્વીપકુમાર છે. તેની અપેક્ષાથી કાપડિકલેશ્યાવાળા દ્વીપકુમાર અલ્પ છે. અને તેનાથી પણ અપ તેજેશ્યાવાળા દ્વીપકુમાર છે. આ રીતે પરંપરાનુસાર બધાથી કમ તેજેશ્યાવાળા હીપકુમાર છે. એટલા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨