________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ.६ सू० ३ महावीरस्य दशमहास्वप्नाः २३१
यथा तपसा मूर्येण भूमिस्थममेध्यं वस्तु परिशुष्यति तथा केवलज्ञानेन संसारकारणं कर्मापि विनष्टं भवतीति सूर्यदर्शन तावज्ञानस्योत्पत्तिमूचितवानिति भावः, अत्र यावत्पदेन ‘कसिणं पडिपुण' कृत्स्नं प्रतिपूर्णम् इत्यस्य सङ्ग्रहो भवति ८। 'जण्ण' यस्मात् 'समणे जाव वीरे' अत्र यावत्पदेन 'भगवं महा' इति ग्राह्यम् तथा च श्रमणो भगवान महावीरः 'एग महं हरियवेरुलिय जाव पडिबुद्धे' एक महत् हरितः र्य यावत् प्रतिबुद्धः, अत्र यावत् पदेन 'वन्नामेण नियगेणं अंतेणं माणुमुत्तरं पव्वयं सव्वओ समंता आवेदियपरिवेढियं सुविणे पासित्ता गं' इत्यमस्य ग्रहणं भवति ततश्च यतो महावीरो भगवान् हरितवैडूर्यमणिसंनिभेन एतनामकमणिसदृशेन निजकेन स्वकीयेन अन्त्रेण मानुषोत्तरं पर्वतं सर्वतः समन्तात् आवेष्टितपरिवेष्टितं दृष्ट्वा पबुिद्ध इत्यर्थः संपद्यते 'Toi' तस्मात्कारणात 'सम णस्स भावो महावीरस्स' श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य 'पोराला कित्तिवन सहसिलोया' उदाराः कीर्तिवर्णशब्दश्लोकाः 'सदेवमणुासुरे लोए परिभमंति'
और कोई भी दूसरा नहीं है अर्शत् ये अनन्य सदृश हैं। जिस प्रकार से सूर्य की गर्मी से भूमिस्थ अमेध्य वस्तु सूख जाती है उसी प्रकार से केवलज्ञान द्वारा संसार का कारण कार्य भी विनष्ट हो उत्पत्ति के जाता है यही सूर्यदर्शन का तात्विक फल केवलज्ञान की रूप में प्रकट किया गया है। यहां यावत्पद से 'कसिणं, पडिपुगं' इन दो पदों का संग्रह हुआ है। 'जणं समणे जाव वीरे' श्रमण भगवान महावीर ने जो एक हरितवैडूर्यमणि के जैसा अपनी आंत से मानुषोत्तर पर्वत को चारों ओर से आवेष्टित परिवेष्टित स्वप्न में देखा है और देखकर फिर वे प्रतिबुद्ध हो गये-सो इसके फल स्वरूप 'समणस्स भगवओ महावीरस्स ओराला कि त्तिवन्नसद्दसिलोया सदेवमणुयासुरे लोए परिभमंति' श्रमण भगवान् ગરમીથી જમીન પર રહેલ અમેધ્ય-અપવિત્ર વરતુ સુકાઈ જાય છે એજ રીતે કેવળજ્ઞાન દ્વારા સંસારના કારણે અને કાર્ય પણ નાશ પામે છે. એજ સ્વપ્નમાં સૂર્ય દર્શનનું વાસ્તવિક ફળ કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિના રૂપમાં પ્રગટ थयु छ. मडियां यावत्पथी "कसिणं पडिपुण्णं" मा मे पानी सह थये। छे. "जण्णं समणे जाव वीरे" श्रम भवान् महावीर स्वामी २ એક હરિત (લીલા) વર્ણવાળા વૈપૂર્વમણીના જેવા પોતાના આંતરડાથી માનષેત્તર પર્વતને ચારે બાજુથી ખૂમાં વીંટળાએલો છે અને તે પ્રમાણે
छने लगी अयतेना ५१ ३३ “समणस्स भगवो महावीरस्य अोराला कित्तिवन्नसदसिलोया सदेवमणुयासुरे लोए परिभमंति" श्रमाय मावान् महा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
