________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ० ३ सू० १ कर्मप्रकृतिनिरूपणम् ९३ स च प्रज्ञापनायां चतुर्विंशतितम पदरूपः, स चेत्यम्-'कइ णं भंते' इत्यादिकं पूर्व प्रकरणवदेव ज्ञातव्यम् , विशेषस्त्वयत्-'जीवेणं भंते णाणावरणिज्जं कम्मं बंधे. माणे कई कम्मपगडीओ बंधइ, गोयमा ! सत्तविहवंधए वा अट्ठविहबंधए वा छविह बंधए वा' इत्यादि, जीवः खलु भदन्त ज्ञानावरणीयं कर्म बध्नन् कति कर्मप्रकृती. वध्नाति, गौतम सप्तविधबन्धको वा अष्टविधबन्धको वा षइविषबन्ध को वा, इत्यादि, यदा आयुष्य कर्म न बध्नाति तदा सप्तैब कर्मप्रकृतीबध्नाति, आयुष्य. सहिता अष्टमकृतीर्वध्नाति, आयुष्यं मोहनीयं च यदा न बध्नाति तदा षण्णामेव प्रज्ञापना में यह चौवीसवें पद रूप से है । वह यहां इस प्रकार से समझ लेना चाहिये 'कह णं बंधे' इत्यादि सब पूर्व प्रकरण के अनुसार है। विशेषता ऐसी है-'जीवे णं भंते ! णाणावरणिज्ज कम्मं बंधे माणे का कम्मपगडीओ बंधेह 'गोयमा ! सत्तविहवंधए वा अट्ठविह बंधए वा छविह बंधए वा' इत्यादि 'तात्पर्य इसका इस प्रकार से है-हे भदन्त ! जीव ज्ञानावरणीय कर्म की प्रकृति को बांधता हुआ और कितनी कर्म प्रकृतियों का पन्ध करता है ? इस पर उत्तर देते हुए प्रभु गौतम से कहते है-हे गौतम ! ऐसा वह जीव सातकर्म प्रकृतियों का या आठ कर्म प्रकृतियों का या छह कर्म प्रकृतियों का बन्ध करता है । जब यह आयु कर्म का बन्ध नहीं करता है तब सात कर्म प्रकृतियों को बांधता है। और जब आयुष्य का बंध करता है तब आठ कर्मप्रकृतियों का बंध करता है और जब आयु एवं मोहनीय कर्म का बन्ध नहीं करता है આવ્યું છે, તેને બંધ બંધ કહે છે પ્રજ્ઞાપનાના વિસમાં પદમાં આ કહેपामा मा०यु छे. मडिया २ रीत समयानु छे. “कइ णं बंधे" इत्यादि-सघणु ४थन पडे। अनुसार छे विशेषता या प्रमाणे छे. "जीवे गं भंते ! णाणावरणिज्जू कम्मं बंधेमाणे कइ कम्मपयडीओ बधइ गोयमा ! सत्तविहबधए वा अविहबधए वा छविहबंधए वा” इत्यादि मा थननु તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે. હે ભગવન્! જ્ઞાનાવરણીય કર્મની પ્રકૃતિઓને બંધ કરતો જીવ બીજી કેટલી કમ પ્રકૃતિએને બંધ કરે છે? તેને ઉત્તર આપતા પ્રભુ ગૌતમને કહે છે કે હે ગૌતમ! જ્ઞાનાવરણીય કર્મપ્રકૃતિઓનો બંધ કરતે જીવ સાત કમં પ્રકૃતિએને અગર આઠ કર્મપ્રકૃતિએને કે છ કર્મ પ્રકૃતિઓને બંધ કરે છે. જ્યારે તે આયુ કમને બંધ નથી કરતા ત્યારે સાત કર્મપ્રકૃતિએને બંધ કરે છે. અને આયુષ્યને બંધ કરે છે ત્યારે આઠ કર્મ પ્રકૃતિએને બંધ કરે છે અને જ્યારે આયુ અને મેહનીય કમને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨