________________
% 3D
भगवती सूत्रे प्रतीच्यायत:-पूर्वपश्चिमाभ्याम् आयतः-दैर्घायुक्तः, अथ च उदीचीदक्षिणविस्तीर्णः उत्तरदक्षिणाभ्यां विस्तारयुक्तो वर्तते, यथा स्थानपदे प्रज्ञापनायाः द्वितीयपदे यावत्-'पडिपुण्णचंदसंठाणसंठिए अचिमाली भासरासिप्पभे' प्रतिपूर्णचन्द्र संस्थानसंस्थितः, अचिमाली, भासराशिप्रभ:-प्रकाशपुञ्जस्वरूपः, इत्यादि विशेषणविशिष्टो बोध्यः तत्र पञ्च अवतंसकाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा-असोगवडेंसगे जाव पडिरूवा, से गं तस्य देवे उववज्जइ' तद्यथा-अशोकावतंसकः१, यावत्-सप्तपर्णावतंसकः२, चम्पकावतंसकः३, आम्रावतंसकः४, मध्ये ब्रह्मलोकावतंसकः५, सर्वे ते प्रतिरूपाः परमरमणीयाः सन्ति, स खलु जीव स्तत्र ब्रह्मलोके कल्पे देव उपपद्यते-जायते, त्रिषु मानसोत्तरेषु उपरितनमध्यमाघस्तनेषु त्रीण्येव संयूथानि जयश्च देवभवाः सन्ति, आदितस्तु सप्त संयूथानि षट् च देवभवाः, सप्तमदेवदिक्षण दिशा तक विस्तृत विस्तारयुक्त है जैसा कि प्रज्ञापना के द्वितीय पद में 'पडिपुण्णचंासंठाणसंठिए, अचिमाली, भासरासिप्पभे' इन विशेषणों से इसका वर्णन किया गया है। उस ब्रह्मलोककल्प में पांच अवतंसक मुख्यविमान कहे गए हैं-'तं जहा' जो इस प्रकार से हैं 'असोग बडें सगे जाव पडिरूवा, से गं तत्थ देवे उववज्जई' अशोकावतंसक १ यावत् सप्तपर्णावतंसक २, चम्पकावतंसक ३, और चूतावतंसक ४, मध्य में ब्रह्मलोकावतंसक है ये सब प्रतिरूप-परमरमणीय हैं। वह जीव ऐसे इस ब्रह्मलोक में देव की पर्याय से उत्पन्न होता है उपरितन मध्यम और अधस्तन इन तीन मानसोत्तरों में तीन ही संयूथ हैं और तीन देवभव हैं । पहिले के चार और ये तीन इस प्रकार सात संयूथ हैं और पहिले ३ और ये ३ मिलकर ६ देवभव हैं। सातवां देवभव पनाना lon ski “ पडिपण्णचंदसंठाणसंठिए, अच्चिमाली, भासरासिप्पभे" આ વિશેષણો દ્વારા તેનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. તે બ્રહ્મલેક ક૫માં (Aswi) पांय मतस (उत्तम मापासे!) हां छे. “ तंजहा" तेमना नाम मा प्रमाणे छ-" असोगवसगे जाव पडिरूवा से णं तत्थ देवे उववज्जइ" (1) म तस, (२) सतवत', (3) २२५१४, (४) यूताव. તંસક અને મધ્યમાં પાંચમું બ્રહ્મકાવતુંસક આ પાંચે અવતંસકે પ્રતિરૂપપરમરમણીય છે–તે જીવ એવાં આ બ્રહ્મલકમાં દેવની પર્યાયે ઉત્પન્ન થાય છે. ઉપરીતન, મધ્યમ અને અધસ્તન, આ ત્રણ માનસોત્તરોમાં (મહાકલ્પપ્રમાણુ આયુવાળા દેવલોકમાં) ત્રણ જ સંપૂથ છે અને ત્રણ દેવભવ છે. પહેલાંના ચાર અને આ ત્રણે મળીને સાત સંયૂથ છે. અને પહેલાં ત્રણ અને આ ત્રણ મળીને ૬ દેવરૂપ છે. સાતમે દેવભવ બ્રહ્મકમાં કહેવામાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
