________________
प्रमेयवन्द्रिका टीका श० १५ उ० १ सू० ९ गोशालकवृत्तान्तनिरूपणम् ५८९
अडमाणे हालाहलाए कुंभकारीए जाव वीइवयामि' हे भदन्त ! एवं खलु निश्चयेन अहं षष्ठक्षमण पारण के दिवसे युष्माभिरभ्यनुज्ञातः - आज्ञप्तः सन् श्रावत्यां नगर्यां किल उच्चनीच यावत् मध्यमानि कुलानि गृहसमुदायस्य भिक्षाचर्यया अटन - पर्यटन, हालाहलायाः कुम्भकार्याः यावत् कुम्भकारापणस्यादूरसामन्तेन व्यतिव्रजामि - गच्छामि, 'तए णं गोसाले मंखलिपुत्ते ममं हालाहकार जाव पासिता एवं वयासी' - ततः खलु गोशालो मंखलिपुत्रो माम् हालाहलायाः यावत् कुम्भकार्याः कुम्भकारावणपार्श्वतो व्यतिव्रजन्तं पश्यति दृष्ट्रा एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादीत् - 'एहि ताव आणंदा ! इओ एगं महं उद्यमियं निसामेहि' हे आनन्द ! स्थविर ! एहि - आगच्छ तावत् इति वाक्यालंकारे, इतः अत्र अस्माद् उच्चनीय जाव अडमाणे हालाहलाए कुंभकारीए जाव वीइवयामि' हे भदन्त ! मैं आज छट्ठक्खमण की पारणा के दिन आप से आज्ञा लेकर श्रावस्ती नगरी में उच्च नीच एवं मध्यमकुलों में गृह समुदाय की भिक्षाचर्या के निमित्त घूमता हुआ हालाहला कुंभकारिणी के कुंभकारापण से न अधिक दूर और न अधिक पास से होकर निकला। 'तए णं गोसाले मंखलिपुत्ते ममं हालाहलाए जाव पासित्ता एवं वयासी' तब मंखलिपुत्र गोशाल ने मुझे हालाहला कुंभकारिणी के कुंभकारापण से आते हुए देखा तब देखकर उसने मुझ से ऐसा कहा - 'एहि ताव आणंदा ! इओ, एग महं उवमियं निसामेहि' हे आनन्द स्थविर ! यहाँ आओ-मैं तुम्हें एक दृष्टान्त सुनाता हूं-उसे सुनो-यहां 'इओ' का अर्थ 'यहां' ऐसा होता है । अथवा 'इतः ' 'इस' ऐसा भी होता है । इस पक्ष में 'तुम मेरे
,
tore कुंभकारी जाव वीइवयामि " डे लगवन् ! मान छटुनी तपस्याना પારણાને દિવસે આપની આજ્ઞા લઈને હું શ્રાવસ્તી નગરીના ઉચ્ચ, નીચ અને મધ્યમ કુળાના ઘરસમુદાયમાં ભિક્ષાચર્યાં કર્યા કરતા હાલાહલા કુંભકારિણીના કુભકારાપણુથી, બહુ દૂર પણ નહીં અને બહુ સમીપ પણ નહીં, मेवा भागे थी नीउज्यो. " तएण गोसाले मंखलिपुत्ते मम हालाहलाए जाव पासित्ता एवं वयासी " त्यारे भाविपुत्र गोशास भने हासाला डुलકારિણીના કુંભકારાપણ પાસેથી જતા જોયા. તેણે મને જોઇને આ પ્રમાણે धुं - " एहि ताव आणंदा ! इओ, एग मह उवमिय' निसामेहि " हे आनंह स्थविर ! अहीं आवे, हु' तमने ! દૃષ્ટાન્ત સ`ભળાવા માંગુ ́ છુ, तो ते दृष्टान्त सांगणे, ' इओ " नो अर्थ "सही" थाय छे अथवा 'इतः - आ પણ થાય છે. આ રીતે વિચારતાં
66
""
તમે મારી પાસેથી આ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
