________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १४ उ० ८ सू० ५ शक्रविशेषनिरूपणम्
64 सारस्सय माइच्चा वहीवरुणाय गद्दतोया वा, तुसिया अव्वाबाहा अग्निच्चा चेव रिट्ठा य ॥ १ ॥
छाया - सारस्वताः, आदित्याः, वह्नयः, वरुणाच, गर्दतोयाः । तुषिताः, अव्याबाधाः अग्न्यर्चाः, अरिष्ठाचेति ॥ १ ॥
एतेषु नवसु लोकान्तिकदेवेषु सप्तमोऽव्याबाधनाम लोकान्तिको देवो द्रष्टव्यः ॥ भ्रू० ५ ॥
शक्रविशेषवक्तव्यता ।
मूलम् - "पभूणं भंते! सक्के देविंदे देवराया पुरिसस्स सीसं पाणिणा असिणा छिंदित्ता कमंडलुंमि पक्खिवित्तए ? हंता, पभू, से कहमिहाणिं पकरेइ ? गोयमा ! छिंदिया छिंदिया चणं पक्खिवेजा भिंदिया भिंदिया च णं पक्खिवेजा कोट्टिया कोट्टिया चणं पक्खिवेज्जा, चुन्निया चुन्निया च णं पक्खिवेजा, तओ पच्छा खिप्पामेव पडिसंघाएजा, नो चेवणं तस्स पुरिसस्स किंचि आबाहं वा, वाबाहं वा उप्पाएज्जा, छविच्छेदं वा पुण करेइ, एसुहुमं च णं पक्खिवेज्जा ॥ सू० ६ ॥
३८१
छाया -- प्रभुः खलु भदन्त ! शक्रो देवेन्द्रो देवराजः पुरुषस्य शीर्षम् पाणिना असिना छत्रा कमण्डलौ प्रक्षिपेत् ? हन्त, प्रभुः, तत् कथमिदानीं मकरोति ? गौतम ! छिया छिया च खलु प्रक्षिपेत्, भिवा भिवा च खलु प्रक्षिपेत् कुट्टयित्वा कुयित्वा च खलु प्रक्षिपेत् चूर्णयित्वा चूर्णयित्वा च खलु मक्षिपेत्, ततः
1
हैं ऐसा जानना चाहिये । सो ही कहा है- 'सारस्य माहचा 'सारस्वत, आदित्य, बह्नि, वरुण, गर्दतोय, तुषित, अव्याबाध, अग्न्यर्च और अरिष्ट ये नौ लोकान्तिक देव हैं। इसमें ये सातवें लोकान्तिक देव हैं || सू० ५ ॥
""
'सारस्वयमाइच्चा इत्यिाहि - (१) सारस्वत, (२) साहित्य, (3) वह्नि, (४) वरुशु, (4) गहतोय, (६) तुषित, (७) अव्यायाध, (८) अग्न्यर्थ અને (૯) અરિષ્ટ, આ નવ પ્રકારના લેાકાન્તિક દેવા હાય છે. આ રીતે લેાકાન્તિક દેવાના પ્રકારામાં સાતમા પ્રકાર ‘ અવ્યાખાધ દેવા ના છે. સૂ॰પાા
""
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
