________________
३००
भगवतीसूत्रे कामो नेमिप्रतिरूपकम्-चक्रपदशवर्तुलाकारं स्थानविशेष, मासादावतंसकं, मणिपीठिकाम्, देवशयनीयं च पूक्तिविशेषणविशिष्टं दिकुर्वित्वा यथायोग्याग्रमहिव्यादिभिः सह दिव्यान् भोगभोगान् भुञ्जानो विहरति, इत्यादिरीत्या निरवशेष शक्रपकरणोक्तं सर्व मणिशव्यम् । एवं तथैव शक्रादेव सनत्कुमारोऽपि देवेन्द्रो देवराजो दिव्यान् भोगभोगान् भोक्तुकामो नेमिप्रतिरूपकं स्थान प्रासादावतंसकं. मणिपीठिका देवशयनीयं च पूर्वोक्तवदेव विकुवित्वा यथायोग्यानमहिप्यादिभिः सह दिव्यान् भोगभोगान् भुञ्जानो विहरति, किन्तु पूर्वापेक्षया सनत्कुमारस्य विशेषतामाह-'नवरं पासायवडे सो छ जोयणसयाई उडूं उच्चत्तेणं तिनि जोयणसयाई विक्खंभेणं' नवरम्-शक्रेशानापेक्षया सनत्कुमारस्य विशेषस्तु प्रासादावतदावतंसक की, मणिपीठिका की, एवं देवशयनीय की-अपने २ विशे षणोंवाले इन सबकी विक्रियाशक्ति द्वारा निष्पत्ति करता है। पश्चात् वह यथायोग्य अग्रमहिष्यादिकों के साथ दिव्य भोगनोगों को भोगता है। इत्यादि रीति से शकपकरणोक्त सब कथन यहाँ पर कहना चाहिये। शक की तरह ही देवेन्द्र देवराज सनत्कुमार भी दिव्यभोगभोगों को जब भोगने का अभिलाषी होता है-तब वह नेमिप्रतिरूपक स्थान की, प्रासादावतंसक की, मणिपीठिका की और देवशयनीय की अपनी विक्रियाशक्ति द्वारा निष्पत्ति करता है। एवं निष्पत्ति करके यथायोग्य अग्रमहिषियों के साथ दिव्य भोगभोगों को भोगता है। किन्तु सनरकुमार की वक्तव्यता में पूर्ववक्तव्यता की अपेक्षा जो विशेषता है वह 'नवरं पासायवडे सए छ जोयणलयाई उड्डूं उच्चत्तेणं, तिनि जोयणसयाई विक्खंभेणं' इस सूत्र पाठ द्वारा प्रकट की गई है-इसमें यह कहा गया ગળ સ્થાન વિશેષની, ઉત્તમ પ્રાસાદની, મણિપીઠિકાન, અને દેવશયની પિતાની વૈક્રિયશક્તિ વડે વિદુર્વણું કરે છે અને ત્યાર બાદ પોતાના પરિવારસહિત, આઠ અમહિષીઓ અને બે અનીકોની સાથે ત્યાં દિવ્ય ભેગભેગોને ભેગવે છે, ઈત્યાદિ “શક પ્રકરણકત” સમસ્ત કથન અહી ગ્રહણ કરવું જોઈએ. દેવ, દેવરાય શકને જ્યારે દિવ્ય ભેગે ભોગવવાની ઈચ્છા થાય છે, ત્યારે તે પણ શક્રની જેમ જ ચકાકારના સ્થાનની, ઉત્તમ પ્રાસાદની, મણિપીઠિકાની વૈકિયશક્તિ દ્વારા રચના કરે છે. અને સપરિવાર, અગ્રમહિષીએ આદિ સહિત દિવ્ય ભેગોને ભેગવે છે. પરંતુ સનકુમારની परतव्यतामा शनी १४०यता २di मेटली ४ विशेषता छ -“ नवरं पासायवडेंसए छ जोयणस याइं उड्डः उच्चत्तेणं, तिनि जोयणसयाई विक्ख
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
