________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१४ उ० ५ सू० ३ देवविशेषनिरूपणम् २८१ ___ छाया-- देवः खलु भदन्त ! महद्धिको यावत् महासौख्यो बाह्यान् पुद्गलान आर्यादाय प्रभुः, तिर्यकपर्वतं वा तिर्यगभित्तिं वा उल्लङ्घयितुं वा, लइधयितु वा ? गौतम ? नायमर्थः, समर्थः, देवः खलु भदन्त ! महद्धिको यावत् महासौयो बाह्यान् पुद्गलान् पर्यादाय प्रभुः तिर्यग् यावत् मलइययितुं वा ? हन्त प्रभुः तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ।। मू० ३ ॥ ___टीका-देवसम्बन्धिविशेषवक्तव्यतां परूपयितुमाह-'देवे णं भंते' इत्यादि । 'देवे णं भंते ! महडिर जाव महासोक्खे बाहिरए पोग्गले अपरियात्ता पभू तिरियामयं वा, तिरियभित्ति वा उल्लंघेत्तए वा, पलंधेत्तए वा ?' गौतमः पृच्छतिहे भदन्त ! देवः खलु महर्द्धिको यावत्-रह युतिको महाबलः, महासौख्यः किं बाह्यान्-वहिः स्थितान् भवधारणीयशरीरव्यतिरिक्तान् पुद्गलान अपर्यादायअगृहीत्वैव, तिर्यकपर्वत वा गच्छतो मार्गावरोधकं तिर्यग भित्ति वा तादृशं तिर्य. ग्रूपेण स्थितं कुडयं वा उल्लययितु वा-सका अतिक्रमितुं बा, प्रलचयितुं वा
देवविशेषवक्तव्यता'देवे र्ण भंते ! महिडिए जाव महासोक्खे' इत्यादि।
टोकार्थ-इस सूत्र द्वारा सूत्रकार ने देव के सम्बन्ध में विशेष वक्तव्यता कही है-इसमें गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है-'देवे णं भंते ! महिडिए जाव महासोक्खे बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता पभू तिरियप व्वयं वा, तिरियभित्तिं वा उल्लंघेत्तए वा पलंघेत्तए वा' हे भदन्त ! महदिक यावत्-महाद्युतिक, महाबलशाली महासौख्यादि विशिष्ट देव भवधारणीय शरीर से व्यतिरिक्त पुद्गलों को ग्रहण किये विना तिरछे पर्वत को-जाते समय रास्ते को तिरछे रूप में रोककर खडे हुए पर्वत को, अथवा-जाते समय रास्ते को रोक कर तिरछेरूप में स्थित
-विशेष qzतव्यता" देवेणं भंते ! महिइढिए जाव महासोक्खे" त्याह
ટીકાર્થ-આ સૂત્રમાં સૂત્રકારે દેવના સંબંધમાં વિશેષ વક્તવ્યતાનું કથન કર્યું છે. ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એવો પ્રશ્ન પૂછે છે કે"देवे णं भंते ! महिड्ढिए जाव महासोक्खे बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता पभू तिरियपव्वयं वा, तिरियभित्तिं वा उल्लंघेत्तए वा पलंघेत्तए वा" भगवन् ! મહદ્ધિક, મહાઘતિક, મહાબળયુકત, મહા સુખસંપન્ન દેવ શું ભવધારણીય શરીર સિવાયના બાહ્ય પુલેને ગ્રહણ કર્યા વિના જ તિરછા પર્વતનું (જવાના માર્ગમાં રસ્તો રોકીને તિર છે રૂપે રહેલા પર્વતનું) અથવા ભીંતનું
भ० ३६
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
