________________
भगवतीसूत्रे
२८० इष्टानिष्टान् उत्थानकवल पोय पुरुष कारपराक्रमान् प्रत्यनुभवन्तः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः विहरन्ति इति सम्बयः । एवं मणुस्सा वि' एवं-तथैव, मनुष्या अपि दशस्थानानि इष्टानिष्टानि शब्दाशुत्थानकर्मबलवीर्यपुरुषकारपराक्रमान्तानि प्रत्यनुभवन्तो विहरन्ति-तिष्ठन्ति । 'वाणमंतरजोइसियवेमाणिया जहा असुरकुमारा' वानपन्तर-ज्योतिषिक-वैमानिका देवाः यथा असुरकुमारा दश स्थानानि इष्टादि शब्दाधुत्थानकर्मबलवीर्य पुरुषकारपराक्रमान्तानि प्रत्यनुभवन्तो विहरन्ति तथैव वानव्यन्तरादयोऽपि दशस्थानानि इष्टान्येव शब्दादि पराक्रमन्तानि प्रत्यनुभवन्तो विहरन्ति ॥ ० २ ॥
देवविशेषवक्तव्यता। मूलम्-"देवे णं भंते! महिड्डिए जाव महासोक्खे बाहिरिए पोग्गले अपरियाइत्ता पभू, तिरियपव्ययं वा, तिरियाभित्ति वा उल्लंघेत्तए वा ? पलंघेत्तए वा? गोयमा! णो इणटे समहे, देवे णं भंते ! महिड्डिए जाव महासोक्खे बाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पभू, तिरियजाव पलंघेत्तए वा, हंता पभू, सेवं भंते! सेवं भंते ! ति।।सू०३॥ बल, वीर्य, पुरुषकार एवं पराक्रम इन १० स्थानों का पंचेन्द्रियतिर्यश्च अनुभव करते हैं। 'एवं मणुस्ता वि' इसी प्रकार से मनुष्य भी इन्ही पूर्वोक्त इष्टानिष्ट दश ही स्थानों का अनुभव करते हैं । 'वाणमंतरजो. इसियवेमाणिया जहा असुरकुमारा' वानव्यन्तर, ज्योतिषिक और वैमानिक देव ये असुरकुमारों के जैसा इष्ट शब्द आदि उत्थान, कर्म, बल, वीर्य पुरुषकार पराक्रम तक के १० स्थानों का अनुभव करते हैं।०२। પુરુષકાર અને પરાક્રમ આ દક્ષ સ્થાને ને પંચેન્દ્રિયતિય ચે અનુભવ કરે छ. “ एवं मणुस्सा वि" मे प्रभारी मनुष्य ५ पूर्वरित निष्टा इस स्थानाना अनुभव ४२ छ, ' वाणमंतरजोइसियवेमाणिया जहा असुरकुमारा" વાનવ્યંતર, તિષિક અને વિમાનિક દે, અસુરકુમારના જેવાં જ ઈષ્ટ શબ્દથી લઈને ઈટ ઉથાન, કર્મ બલ, વીર્ય પુરુષકાર અને પરાક્રમ પર્વતના ૧૦ ઈષ્ટ સ્થાને અનુભવ કરે છે. સૂરા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧