________________
भगवतीसूत्रे अस्मिन् मनुष्यलोके औपकारिकलयनानि वा उपकारिकायाः । इमानि औपकारिकःणि तानि च लयनानि चेति औषकारिकलयनानि-मासादादिपीठसह शानि वस्त्रगृहाणि वा इत्यर्थः तम्बू' इति भाषाप्रसिद्धानि उद्यानलयनानि वाउद्यानगतजमानामुपकारिगृहाणि नगरपवेशगृहाणि वा, नैर्यानिकलयनानि वानगरनिगगृहाणि नगरनिर्गमनगृहाणि इत्यर्थः, धारावारिकलयनानि वा-धाराप्रधानं वारिजलं येषु तानि धारावारिकाणि, तानि च लयनानि चेति धारावारिक लयनानि-धाराजलगृहाणोत्यर्थः भवन्ति, 'तत्थ णं बहवे मणुस्सा य मणुस्सीओ य आसयंति, सयंति' जहा रायपसेगइज्जे जाव कल्लाणफलवित्तिविसे सं पञ्च णुब्भव माणा विहरन्ति, अन्नत्थ पुण वसहि उति' तत्र खलु-औषकारिक लयनादि धारावारिकलयनपर्यन्तेषु; मनुष्याश्च मनुष्यश्च क्रीडा विश्रामार्थ वा, आश्रयन्ति-ईषद् भजन्ते, श्रयन्ते-सम्यक्तया सेवन्ते, अथवा आस्वपन्ति-ईपच्छ. यन्ते, स्वपन्ति-सम्यक्तया शयन्ते, यथा राजमश्नीये प्रतिपादितं तथैवात्रापि प्रतिपत्तव्यं, यावत्-तिष्ठन्ति-ऊर्वस्थानेन तेषु तिष्ठन्तीत्यर्थः निषीदन्तिको विश्राम निमित्त उपकारि-उद्यानरगृह होते हैं, नगर के बाहर वटोहियों (पथिकों) को ठहरने के निमित्त छोटे बडे धर्मशाला के रूप में नगरनिर्याण गृह होते हैं अथवा फुवारेयुक्त जलगृह होते हैं 'तत्थ गं यहवे मणुस्सा य मणुस्तीओ य आययंति, संयंति जहा रायप्पसेण. इज्जे जाच कल्लाणफलवित्तिषिसे पच्चणुभवमागा विहरंति' कि जिनमें अनेक मनुष्य वा स्त्रियां क्रीडानिमित्त या विश्राम के निमित्त उठते बैठते है-उन का सहारा लेते हैं, थोडा बहुन विश्राम करते हैं, या अच्छी रीति से वहाँ एक दो दिन रहते हैं, सोते हैं, जैसा कि राजप्रश्नीय सूत्र में कहा गया है-यावत् खडे रहते हैं, ધર્મશાળાઓના રૂપમાં નાનાં મોટાં નગરનિર્વાણ ગૃહ હોય છે, અથવા नारा मे.वा पारिश। य छ " तत्थ गं बइवे मणुस्सा य मणुस्सीमो य आसयंति, सयंति, जहा रायप्पसेण इज्जे जाव कल्लाणफलवित्तिविसेसं पच्चणुबभत्रमाणा विहरंति" ते स्थानमा अने मनुष्य५२१। श्रीमान અથવા વિશ્રામ નિમિત્તે જાય છે. ત્યાં તેઓ બેસે ઊઠે છે થોડો સમય વિશ્રામ કરે છે, અથવા ત્યાં જઈને એક બે દિવસ રહે છે, શયન કરે છે, ઇત્યાદિ રાજપ્રનીય સૂત્રમાં જેવું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે, તેવું વર્ણન અહીં પણ ઘણું કરવું જોઈએ આ વર્ણનને સારંશ આ પ્રમાણે -તે ત્યાં ઊભા રહે છે, તેમાં અવરજવર કરે છે, હરે ફરે છે, ત્યાં જમીન પર પડ્યાં રહે છે, એક બીજા સાથે ત્યાં હસીમજાક કરે છે, જુગાર રમે છે,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
