________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१४ उ०३ लू० २ नै० देष्यविनयविशेषनिरूपणम् २११
नता-सेवारूपो विनयः, गच्छतो विनयाहस्प प्रतिसंसाधनता ? पश्चादनुगमनरूपो विनयो नैरयिकाणां संभवति न वा ? भगवानाह-'णो इणटे समटे' हे गौतम ! नायमर्थः समर्थः नैरयिकाणाम् उपर्यु कविनयविशेषो न संभवति तेषां सदैव दुरवस्थायां वर्तमान वात् । गौतमः पृच्छति-'अस्थि णं भंते ! असुरकुमाराणं सक्कारेइ वा, सम्माणेइ वा, जाव पडिसंसाहणया वा ? ' हे भदन्त ! अस्ति-संभवति, खलु असुरकुमाराणां सत्कारः इति वा ? सन्मान इति वा ? यावत्-गच्छतः प्रतिसंसाधनता वा-अनुत्र ननम् ? भगवानाह-'हंता, अस्थि' हे गौतम ! हन्तसत्यम् , अमुरकुमाराणां देवत्वात् सुस्थत्वेन विनयाहजनान् प्रति सत्कारादिरूपो विनयविशेषः संभवति । ' एवं जाव थणियकुमाराणं' एवं-पूर्वो कासुरकुमारवदेव बैठे हुए विनयाहजन की सेवा करना, एवं जाते हुए विनया है जन के पीछे २ पीछे २ चलना। इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'णो इणढेसमडे' हे गौतम ! नैरयिकों के यह पूर्वोक्त विनयविशेष नहीं होता है। क्यों कि ये सदा ही दुरवस्था में वर्तमान रहते हैं। ____अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'अस्यि णं भंते ! असुर. कुमाराणं सकारेह वा, सम्माणेइ वा, जाव पडिसंसाहणया' हे भदन्त ! असुरकुमारों के सन्मानरूप विनय यावत् जाने वाले के पीछे २ जानेरूप विनयविशेष होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'हंता, अस्थि' हे गौतम ! असुरकुमारों के देव होने के कारण सुस्थ होने से-अच्छे प्रकार से रहने से विनयाहजनों के प्रति सकारादिरूप विनय विशेष होता है। एवं जाव थणियकुमाराणं' इसी प्रकार से-असुरकुमारों के जैसा-यावत् नाग. વ્યકિત આસન પર બેસી ગયા બાદ તેની સેવા કરવી અને (૧૦) માનાઈ વ્યકિતની પાછળ ચાલવું શું આ વિનયને નારકમાં સદૂભાવ હોય છે. ખરે ? એ આ પ્રશ્નને ભાવાર્થ છે.
महावीर मीना उत्त२-"जो इणट्रे सम" गौतम ! नारीमा આ વિનયવિશેષ હેતે નથી, કારણ કે તેઓ સદા દુરવસ્થામાં જ વર્તમાન રહે છે.
गौतम स्वामीना प्रश्न-" अस्थि णं भते ! असुरकुमाराणं सक्कारेइ वा, सम्माणेइ वा जाव पडिसंसाहणया" 3 सशवन् ! ससुरशुभाशमां शुस२, સન્માન આદિ રૂપ ઉપયુંકત દસ પ્રકારને વિનય હોય છે ખરો ?
महावीर प्रसुनउत्तर-"हंता, अत्थि" , गौतम ! ससुरशुभारीमा વિનયાઈ વ્યકિત એના સકાર, સન્માન આદિ રૂપ વિનયવિશેષ હોય છે. દેવ હોવાને કારણે સારી રીતે જીવન વ્યતીત કરતા હોવાને કારણે તેમનામાં विनय खाय छे. "एवं जाव थणियकुमाराणं" मग प्रभारी नागमाथा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
