________________
२०७
,
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १४ उ० ३ सू० १ देवसम्बन्धिविशेषवर्णनम् मिध्यादृष्टयुपपन्नका मायित्वात्, मिथ्यादृष्टयुपपन्नकत्वाच्च अनगारं भावि तात्मान दृष्ट्वापि नो वन्दते, नो नमस्यति, नो सत्कारयति, नो सम्मानयति, ना वा कल्याणरूपं मङ्गलमयं दैवतं चैत्यं तं पर्युपास्ते, अतएव समायी मिथ्यादृष्टचप नकोsसुरकुमारो भावितात्मनोऽनगारस्य मध्यमध्येन व्यतिव्रजेत् किन्तु कश्चित अमायी सम्यग्दृष्टयुपपन्नको सुरकुमारोऽमाथित्वात् सम्यग्दृष्टयुपपन्नकत्वाच्च अनगारं भावितात्मानं दृष्ट्वा वन्दन्ते नमस्यति, सत्कारयति, सम्मानयति, कल्याणरूपं मङ्गलमयं देवं चैत्यं ज्ञानस्वरूपं तं पर्युपास्ते, अतएव सः अमायी सम्यग्दृष्टयुप्रकार का कहा गया है - एक मायमिथ्यादृष्टयुपपन्नक असुरकुमार देव और दूसरा अमायी सम्यग्दृष्टयुपपन्नक असुरकुमार देव, इनमें जो प्रथम प्रकार का असुरकुमारदेव है वह माघी और मिध्यादृष्टयुपपन्न होने के कारण भावितात्मा अनगार को देखकर भी उन्हें वन्दना, नमस्कार नहीं करता है । न उनका वह सत्कार करता और न सन्मान करता है। न मङ्गलमय ज्ञानस्वरूप उन धर्मदेव की वह दोनों हाथ जोडकर पर्युपासना करता है। इस कारण वह माथी मिथ्यादृष्टयुपपन्न असुरकुमार देव भावितात्मा अनगार को देखकर भी उनको वंदना आदि किये बिना भी उनके बीच से निलक जाता है। किन्तु जो कोई अमायी सम्यग्दृष्टयुपपन्न असुर कुमारदेव होता है वह अमायी होने के कारण एवं सम्यdecore होने के कारण भावितात्मा अनगार को देखकर उनको वन्दना करता है, नमस्कार करता है, उनका सत्कार करता है और सन्मान करता है तथा मङ्गलरूप उन ज्ञानमय धर्मदेव की दोनों हाथ जोड़कर पर्युपासना करता है। अतएव अमायी सम्यग्दृष्टयुपपन्न असुપન્નન અને (૨) અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉપપન્નક તેમાંના જે પહેલા પ્રકારના અસુરકુમાર દેવ છે તે માયી અને મિથ્યાષ્ટિ ઉપપન્નક હોવાને કારણે ભાવિતાત્મા અણુગારને જોવા છતાં પણ તેમને વંદણા, નમસ્કાર આદિ કરતા નથી, તે મગળમય, જ્ઞાનસ્વરૂપ તે ધર્મદેવની વિનયપૂર્ણાંક પ પાસના કર્યાં વિના જ તેમની પાસેથી ચાલ્યે જાય છે. પરન્તુ જે કાઈ અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉપન્નક અસુરકુમાર દેય હાય છે, તે અમાયી હોવાને કારણે તથા સભ્યદૃષ્ટિઉપપન્નક હેાવાને કારણે ભાવિતાત્મા અણુગારને જોઇને તેમને વધ્રુણા કરે છે, નમસ્કાર કરે છે, તેમને સત્કાર કરે છે, તેમનું સન્માન કરે છે, અને મૉંગળસ્ત્રરૂપ, જ્ઞાનસ'પન્ન, તે ધર્મદેવ અણગારની અન્ને હાથ જોડીને થ્રુ પાસના કરે છે એટલે કે અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉપપન્નક અસુર
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
